استانی شدن انتخابات؛ راهکارها و چالش ها

به جرأت می توان گفت که ایران تنها کشوری در جهان است است که در آن هر سال به طور میانگین یک انتخابات برگزار می شود و همه میدانند که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 تا کنون به طور میانگین یک انتخابات در ایران اسلامی برگزار شده است. این موضوع در واقع از نعمات و مؤلفه های اصلی دموکراسی به شمار می رود و از طرف دیگر در هر انتخاباتی که نگاه می کنیم به قول فرمایشات امام راحل “میزان، رای ملت است”، این رای مردم بود که کاندیداهای مورد نظر را انتخاب کرده و کشور هایی چون آمریکا که مدعی دموکراسی هستند، رای الکترال امثال آن تعیین کننده نبوده . پس اگر خوب دقت کنیم و بخواهیم بی طرفانه نظر خود را بیان کنیم، اینها از پتانسیل هایی است که جامعه داشته و دارد و این پتانسیل شرکت در انتخابات مربوط به یک حزب و یا یک گروه نیست، بلکه به تمامی آحاد ملت و ایران اسلامی مربوط می شود. پس وظیفه ی همه ی مسئولین این است که این تحرک و نشاط مردم را سرلوحه کار خویش قرار داده و در راستای پویا تر شدن آن تلاش نمایند و هر عملی جز این، کوتاهی در حق مردم و اسلام قلمداد می شود.

این روزها یکی از مباحث داغ عالم سیاست که دهان به دهان می چرخد، بحث استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی است. اگر نگارنده بخواهد این موضوع را از نظر جامعه شناسی و بی طرفانه مورد بررسی قرار دهد دارای مزایا  و معایب مختلفی می باشد.

طرح استانی شدن انتخابات طی ادوار گذشته مجلس تاکنون مطرح بوده ولی نه تصویب و نه اجر  شده است. این طرح در مجلس نهم از آذرماه 93 قوت گرفت و امروز یکی از مباحث داغ مجلس محسوب می شود.

طرفداران این طرح دلایل مختلفی برای آن بر می شمرند که ضمن بیان آن دلایل، نقدی بر آن زده ایم. بخوانید:

1-  عادلانه شدن نظام انتخاباتی: طرفداران استانی شدن انتخابات مجلس که در مجلس حضور دارند بر این باورند که با استانی شدن، نظام انتخابات عادلانه خواهد شد. این عده گویی در یک نظام غیرعادلانه انتخاباتی وارد مجلس شده اند. این عده از دوستان به این نکته توجه ندارند که با این گونه مباحث آب بر آسیاب دشمن ریخته و همان شعارهای آنان را دنبال می کنند.

2- ایجاد فرصت برابر برای ملت: طرفداران استانی شدن انتخابات آیا به این موضوع فکر کرده اند که در صورت اجرای این طرح در استانهایی که جمعیت یکی از قومیت ها بیشتر می باشد، نماینده و به طبع دیگر مسئولین ارشد استان نیز از همان قوم خاص انتخاب می شوند؟

3- کنترل تخلفات انتخاباتی و تقویت نقش احزاب: سومین دلیلی که دوستان برای استانی شدن انتخابات مطرح می کنند، کنترل تخلفات انتخاباتی مانند خرید رأی و تقویت فرهنگ احزاب و افزایش کیفی و کارایی مجلس است. آیا دوستان مجلسی فکر نمی کنند برای رسیدن به این منظور به جای این کار باید به فکر الکترونیکی کردن انتخابات و اصلاح ساختار آن باشند؟

حال باید به این پرسش پاسخ داد که آیا مسئله استانی شدن انتخابات مجلس از ضروریات جامعه به شمار می رود؟

نمایندگان خانه ملت باید پاسخ دهند که آیا تصویب این طرح مهم تر است یا فراهم کردن شرایط ازدواج برای نسل جوان؟

استانی شدن انتخابات مهمتر است یا بحث مسکن و اشتغال جوانان؟

استانی شدن انتخابات مهم تر است یا مسئله جیره بندی آب و موضوع آلاینده ها و ریزگردها؟

تصویب طرح استانی شدن انتخابات در اولویت قرار دارد یا بحث پول های کثیف انتخاباتی و فساد اداری در جامعه که یکی از دغدغه های مقام معظم رهبری و مردم است؟

این طرح مهم تر است یا تحقق بندهای اقتصاد مقاومتی؟

شاید نمایندگان فعلی مجلس بهتر باشد در این سال آخر حضورشان در مجلس، بیشتر به فکر معیشت و اقتصاد مردم باشند تا تصویب این طرح؛ چرا که تلاش نمایندگان برای تصویب استانی شدن انتخابات، خدای ناخواسته این شائبه را در ذهن ها به وجود می آورد که نمایندگان فعلی برای تداوم نمایندگی خودشان به دنبال تصویب این طرح هستند.

اگر واقعاً این طرح دارای مزایایی هم باشد بهتر است این موضوع را در مجلس بعد مطرح بفرمایند که بیشتر چکش کاری و آبدیده شود.

لازم به ذکر است در صورت تصویب این طرح، بدون شک شور و گرمای انتخابات کاهش پیدا خواهد کرد و مشارکت های مردم  که یکی از افتخارات مردم سالاری نظام است، کمتر خواهد شد.

یادمان باشد مولای متقیان علی (ع) عوامل نابودی سازمان ها را در چهار مورد می دانند: تقدم الاراذل، تأخر الافاضل، تضییع الاصول و تقدم الفروع. آیا فکر نمی کنید اصل را فراموش کرده و به فرع پرداخته اید؟

اگر بخواهیم نگاهی واقع بینانه به مزایا و معایب و نکات مثبت طرح استانی شدن انتخابات داشته باشیم، این طرح باید هم پخته تر شود و هم زمان بیشتری برای بررسی آن اختصاص داده شود؟

نویسنده : مسلم توانی/

دانشجوی دکتری مسائل اجتماعی ایران