” بازیافت ” را انجام عملیات های خاصی بر روی برخی از مواد دور ریختنی و زاید برای استفاده دوباره بیان نموده اند. درجهان امروز مواد متعددی از زباله شهری که حجم زیادی را شامل می شوند ، قابلیت بازیافت دارند و کاغذ یکی از این مواد با ارزش است به عنوان” سلطان زائدات” لقب گرفته است .
بسیاری از مواد در طبیعت به خودی خود تجزیه و بازیافت می شوند: مثل برگ درختان ، غذاهای فاسد شده، آشغال میوه ها و …. ولی متاسفانه مقادیر بالایی از زباله ها مانند: فلزات، کائوچو و پلاستیک نمی توانند تجزیه شوند و صدها سال در طبیعت باقی می مانند و به مرور زمین ، آب و هوا را آلوده می کنند.
تفكر بازيافت كاغذ با اهدافي مثل جلوگيري از غارت بي رويه منابع طبيعي و جنگل ها ، كاهش مصرف انرژي و تقليل ميزان زباله براي كاهش هزينه‌هاي دفع و تغيير الگوي مصرف به وجود آمده است. از نظر زیست محیطی نیز، بازیافت کاغذ موجب کاهش قطع درختان و بالارفتن فرصت تجدید حیات عرصه های جنگلی می شود. کاغذ پنجمین صنعت بزرگ مصرف کننده انرژی در دنیا است ، اما تولید یک تن کاغذ بازیافتی 50 درصد صرفه جویی در مصرف آب، 64 درصد صرفه جویی در مصرف انرژی و 74 درصد کاهش آلودگی هوا و ۹۰ درصد کاهش آلودگی آب ها را نسبت به تولید آن از منابع اولیه در پی دارد . همچنین ایجاد شغل یکی دیگر از مزایای اقتصادی بازیافت کاغذ است.
آمریکا ۳۰ درصد کل کاغذ جهان را مصرف می کند . اما نکته قابل توجه اینکه همه روزنامه های آمریکا از کاغذهای باطله و بازیافتی است ومطبوعات این کشور اجازه ندارند از کاغذ نو استفاده کنند و تمامی ادارات دولتی در آمريکا موظف اند ۶۰ درصد از کاغذ مورد نياز خود را از کاغذهای بازيافتی خريداری کنند. در این کشور میزان تولید کاغذهای بازیافتی به قدری است که در صدی از آن را به فروش می رسانند. هم اکنون نرخ بازيافت کاغذ در آلمان ۷۲ درصد، کره جنوبی ۶۶ درصد، سوئد ۵۵ درصد، ژاپن ۵۳ درصد، هند 50 درصد، آمريکا ۵۰ درصد و فرانسه ۴۱ درصد است.
از آنجا كه بازيافت، بازگشت سرمايه‌هاي خدادادي و طبيعي مي‌باشد پس بديهي است كه تفكيك زايدات، جمع آوري و بازگرداندن آن‌ها به چرخه طبيعت نقش مؤثري در اقتصاد و خودكفايي جامعه خواهد داشت وما را از وابستگي و تاحدودي واردات ازساير كشورها نجات مي‌دهد، حتي با بازيافت و تهيه مواد مي‌توان صادرات به ساير كشورها را نيز انجام داد و تأثير مثبتي بر روند اقتصادي كشور گذاشت.
بر اساس آمارهای منتشر شده ﺳﺮﺍﻧﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﺎﻏﺬ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺳﺎﻻﻧﻪ ١١ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﺍﺳﺖ که ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ ٧٠ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺳﺎﻻﻧﻪ حدود ٧٧٠ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ (770 هزار تن ) ﻛﺎﻏﺬ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. و با توجه به اینکه برای ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻚ ﺗﻦ ﻛﺎﻏﺬ باید ١٨ ﺩﺭﺧﺖ قطع شود پس برای تهیه کاغذ مورد نیاز ایران باید سالانه حداقل 14 میلیون درخت قطع شود.
براي اين‌كه مشاركت مردم در این زمينه جلب شود بايد سطح اطلاعات و آگاهي آنان در باره بازيافت افزايش يابد و با برگزاری کلاس های آموزشي در سنين مختلف جامعه مثل مهدكودك‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، مساجد، مراكز تجاري و اداري نگرش ها را تغییر داد و از طریق رسانه‌ها، تهيه فيلم، عكس، پوستر، و بنرهاي پيام دار اطلاع‌رساني را تكميل كرد.
با توجه به مباحث ذکر شده ضرورت دارد ادارات و سازمان های مربوط با همکاری و همفکری و با برنامه ریزی دقیق زمینه ی لازم آموزش عموم مردم و اجرای مناسب جمع آوری کاغذهای باطله را فراهم نمایند تا همه شاهد و عاملی برای جلوگیری از قطع درختان و صرفه جویی در آب و برق و کاهش آلودگی آب و هوا باشیم. برای تحقق و اجرای این برنامه مساعدت و همکاری گروه های مردم نهاد ، بخش های خصوصی و سرمایه گزاری اشخاص برای تاسیس کارگاه های کوچک و بزرگ بازیافت مفید می باشد.
نویسنده: محمد بارونی
