” بازیافت ” را انجام عملیات های خاصی بر روی برخی از مواد دور ریختنی و زاید برای استفاده دوباره بیان نموده اند. درجهان امروز مواد متعددی از زباله شهری که حجم زیادی را شامل می شوند ، قابلیت بازیافت دارند و کاغذ یکی از این مواد با ارزش است به عنوان” سلطان زائدات” لقب گرفته است .
بسیاری از مواد در طبیعت به خودی خود تجزیه و بازیافت می شوند: مثل برگ درختان ، غذاهای فاسد شده، آشغال میوه ها و …. ولی متاسفانه مقادیر بالایی از زباله ها مانند: فلزات، کائوچو و پلاستیک نمی توانند تجزیه شوند و صدها سال در طبیعت باقی می مانند و به مرور زمین ، آب و هوا را آلوده می کنند.
تفکر بازیافت کاغذ با اهدافی مثل جلوگیری از غارت بی رویه منابع طبیعی و جنگل ها ، کاهش مصرف انرژی و تقلیل میزان زباله برای کاهش هزینه‌های دفع و تغییر الگوی مصرف به وجود آمده است. از نظر زیست محیطی نیز، بازیافت کاغذ موجب کاهش قطع درختان و بالارفتن فرصت تجدید حیات عرصه های جنگلی می شود. کاغذ پنجمین صنعت بزرگ مصرف کننده انرژی در دنیا است ، اما تولید یک تن کاغذ بازیافتی ۵۰ درصد صرفه جویی در مصرف آب، ۶۴ درصد صرفه جویی در مصرف انرژی و ۷۴ درصد کاهش آلودگی هوا و ۹۰ درصد کاهش آلودگی آب ها را نسبت به تولید آن از منابع اولیه در پی دارد . همچنین ایجاد شغل یکی دیگر از مزایای اقتصادی بازیافت کاغذ است.
آمریکا ۳۰ درصد کل کاغذ جهان را مصرف می کند . اما نکته قابل توجه اینکه همه روزنامه های آمریکا از کاغذهای باطله و بازیافتی است ومطبوعات این کشور اجازه ندارند از کاغذ نو استفاده کنند و تمامی ادارات دولتی در آمریکا موظف اند ۶۰ درصد از کاغذ مورد نیاز خود را از کاغذهای بازیافتی خریداری کنند. در این کشور میزان تولید کاغذهای بازیافتی به قدری است که در صدی از آن را به فروش می رسانند. هم اکنون نرخ بازیافت کاغذ در آلمان ۷۲ درصد، کره جنوبی ۶۶ درصد، سوئد ۵۵ درصد، ژاپن ۵۳ درصد، هند ۵۰ درصد، آمریکا ۵۰ درصد و فرانسه ۴۱ درصد است.
از آنجا که بازیافت، بازگشت سرمایه‌های خدادادی و طبیعی می‌باشد پس بدیهی است که تفکیک زایدات، جمع آوری و بازگرداندن آن‌ها به چرخه طبیعت نقش مؤثری در اقتصاد و خودکفایی جامعه خواهد داشت وما را از وابستگی و تاحدودی واردات ازسایر کشورها نجات می‌دهد، حتی با بازیافت و تهیه مواد می‌توان صادرات به سایر کشورها را نیز انجام داد و تأثیر مثبتی بر روند اقتصادی کشور گذاشت.
بر اساس آمارهای منتشر شده ﺳﺮﺍﻧﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﺎﻏﺬ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺳﺎﻻﻧﻪ ١١ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﺍﺳﺖ که ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ ٧٠ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺳﺎﻻﻧﻪ حدود ٧٧٠ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ (۷۷۰ هزار تن ) ﻛﺎﻏﺬ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. و با توجه به اینکه برای ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻚ ﺗﻦ ﻛﺎﻏﺬ باید ١٨ ﺩﺭﺧﺖ قطع شود پس برای تهیه کاغذ مورد نیاز ایران باید سالانه حداقل ۱۴ میلیون درخت قطع شود.
برای اینکه مشارکت مردم در این زمینه جلب شود باید سطح اطلاعات و آگاهی آنان در باره بازیافت افزایش یابد و با برگزاری کلاس های آموزشی در سنین مختلف جامعه مثل مهدکودک‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، مساجد، مراکز تجاری و اداری نگرش ها را تغییر داد و از طریق رسانه‌ها، تهیه فیلم، عکس، پوستر، و بنرهای پیام دار اطلاع‌رسانی را تکمیل کرد.
با توجه به مباحث ذکر شده ضرورت دارد ادارات و سازمان های مربوط با همکاری و همفکری و با برنامه ریزی دقیق زمینه ی لازم آموزش عموم مردم و اجرای مناسب جمع آوری کاغذهای باطله را فراهم نمایند تا همه شاهد و عاملی برای جلوگیری از قطع درختان و صرفه جویی در آب و برق و کاهش آلودگی آب و هوا باشیم. برای تحقق و اجرای این برنامه مساعدت و همکاری گروه های مردم نهاد ، بخش های خصوصی و سرمایه گزاری اشخاص برای تاسیس کارگاه های کوچک و بزرگ بازیافت مفید می باشد.
نویسنده: محمد بارونی
