مشکلات آبی شهرستان کازرون ، راه های برون رفت از « وضعیت فعلی » و روش های حل « بحران های پیش رو »
کازرون نگاه–امان اله دهقانفرد -کارشناس ارشد سیاسی و دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی ایران
بخش دوم :
حدود یک ماه قبل و در آستانه ی آغاز تابستان اولین بخش از این یادداشت تهیه و تعدادی از هفته نامه ها و سایت های خبری شهرستان اقدام به انتشار وسیع آن در فضای عمومی و خصوصی نموده و البته بازتاب هایی نیز بین مجموعه های سیاسی و مردمی به دنبال داشت که در همین رابطه و نظر به اتفاقاتی که طی این مدت در سطح شهرستان های واقع در دو استان برادرِ فارس و بوشهر به وقوع پیوسته و احتمالاتی که بالطبع در آینده متصور خواهد بود ، « بخش دوم » از این یادداشت جهت اتخاذ تدابیر امنیتی ، سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی و ورود جدی ترِ مدیران ارشد دولتی و اجرایی در این امرِ خطیر به شرح زیر مورد بررسی قرار می گیرد .
١- علی رغم تبلیغات فراوان و اقداماتی که توسط « دشمنان آگاه » و « دوستان ناآگاه » برای ایجاد بحران در قضیه ی آب صورت می دهند و سپس از این امر ، البته به عنوان یکی از گسل های بالقوه ، جهت سرشاخ نمودن مردم با حکومت و خطرناک تر از همه ایجاد درگیری بین مردم با مردم ، بهره برداری می نمایند اما بایستی اذعان نمود که بیش از آن که این کم آبی ها واقعی باشد ! متاسفانه بخش عمده ای از آن ها « ساخته گی » و دست آوردِ « بی تدبیری ها » و ناشی از سیاست بازی عده ای از سیاسی کاران و استقرار معامله گران در رأس مدیریت آبی کشوری و صد البته با هدف زیر سئوال بردن اقتدارِ نظام اسلامی در تامین ضروری ترین نیازهای اساسی جامعه ، یعنی آب ، بوده است .
۲- اگر چه دخالت علوم در تغییرات آب و هوایی و « احتمالِ » به کارگیری تکنولوژی های جدید توسط سرویس‌های اطلاعاتیِ حریف و تاثیرگزاری آن بر روند کم بارشی ها « مُحتمل » است اما این که عالی ترین مقامات مسئول ، از جمله رییس پدافندی کشور ، مشکلات موجود آبی را نتیجه ی ترفندهای دشمن قلمداد نموده و نقش « قطعی » مدیران و بی تدبیری های داخلی را ، نادیده بگیرد ، امری عجیب و اشتباهی دیگر پس از اشتباهات گذشته تلقی می شود و بدیهی است لازمه ی حل مشکلات ، پذیرش کم کاری و بی تدبیری ها و تلاش برای جایگزینی راه حل های علمی به جای سیاست گزاری های جناحی و مقطعی خواهد بود .
۳- بر اساس بررسی های صورت گرفته ، ضربه ای که بعضی مدیران اجرایی کشور ، به امور آب های جاری و منابع ذخیره شده ی هزاران ساله ی زیر زمینِ بخش عمده ای از مناطق کشور ، وارد نموده اند قطعا از دخالت احتمالیِ کارشناسان سرویس های جاسوسی دشمن ، هم قوی تر و هم کارسازتر بوده و بدیهی است تا زمانی که مسئولین « روزی نگر » در مسند تصمیم گیری و تصمیم سازی ها حضور داشته باشند دیگر انتظاری برای « آینده نگری » و « پیش بینی » مشکلات پیشِ رو وجود نخواهد داشت و بر همین اساس بایستی اذعان نمود که آدرسِ « مقصرین » و « مسببین » بحران سازی های آبی بیش از آن که در خارج از مرزها جستجو شوند ، باید در داخل کشور و ادارات مربوطه مورد واکاوی قرار گیرند .
۴- چهل سال قبل با راه اندازی تاسیسات انتقال آب در روستای بوشیگان کازرون مقرر گردید که « بخشی » از روان آب رودخانه ی شاپور به بوشهر پمپاژ و با توجه به جغرافیای جمعیتیِ محدود ، مشکلات آنان نیز تا حدودی مرتفع شود . طی این مدت و نظر به افزایش جمعیت شهرها و روستاها و از طرفی گسترش تاسیسات عظیم عسلویه و پالایشگاه های متعدد و.. طبیعی بود که آب قبلی قابلیتِ پاسخ گویی به این حجم از جمعیت و کارخانه جات را نداشته باشد بنابر این در تصمیماتی که بین مدیران آب دو استان اتخاذ شد ، مجددا آب چشمه ی ساسان از نقطه ی خروجی آن توسط لوله های چند اینچ به بوشهر سرازیر گردید و سپس نوبت به سفره های زیر سطحی رسیده و با حفر ده ها چاه عمیق ، مقدار آب های باقی مانده برای ساکنین منطقه نیز از اعماق زمین های خشکیده ی مردم این نواحی به مناطق پایین دستی منتقل گردید و نتیجه ی همه ی این اقدامات زمینه سازی برای ایجاد « درگیری » های آبی در شهرستان بزرگ کازرون و نابودی صدها هکتار باغ ، مزارع و حتی چاه ها و چشمه های تامین کننده آب شرب و کشاورزی مردم این منطقه بوده و از طرفی نیز این مشکل نهایتا دامن گیر برادرانِ محترم ساکن در استان بوشهر شده است .
۵- طی تحقیقات به عمل آمده هم اکنون دو رودخانه در شهرستان گچساران جریان داشته که علی رغم کم بارشی های اخیر اما همچنان آب های فراوانی در آن ها جاری است . سد بزرگ کوثر [با گنجایش ۵۸۰ میلیون متر مکعب ]به عنوان تامین کننده ی بخشی از نیازمندی های استان بوشهر هم اکنون از وضعیت تقریبا مناسبی برخوردار است و سد جدید و بزرگ دیگری به نام «چم شیر » [ با گنجایش ۳/۲ میلیارد متر مکعب و مساحت ۵۱ کیلومتر مربع ]در حال احداث بوده که ظاهرا بخش عمده ی آب های آن به استان یاد شده تعلق خواهد گرفت . در همین رابطه یادآور می شود با پی گیری های نماینده ی فعالِ شهرستان گچساران در مجلس ، اخیرا اقداماتی برای انتقال مدیریت شده ی آب های جاری به زمین های زراعیِ این شهرستان و در مقابل ، بسته شدن چاه های حفر شده و ذخیره نمودن آب های آن ها برای آینده گان! صورت داده ، در عین حال اما هنوز هم بخشی از روان آب ها ، بدون استفاده ، به خلیج فارس سرازیر هستند . شایان ذکر است استان کهکیلویه و بویر احمد علی رغم دارا بودن تنها ۱٪ از خاک کشور اما ۱۰٪ از روان آب های کل ایران را در خود جای داده و آب های مازاد بر نیاز فراونی نیز در این محدوده وجود دارند .
۶- اگر گزارش های منتشره توسط مطبوعات و سایت های متعدد ، در خصوص اظهارات نماینده محترم دشتستان در مجلس صحت داشته باشد ، ایشان مردمِ کازرون و مسئولین فارس را عامل اعتراضات آبی در بعضی مناطقِ استانِ برادر بوشهر معرفی و وعده داده که آنان را به شورای عالی امنیت ملی کشور خواهد کشاند. در عین حال اما ظاهرا ایشان فراموش نموده که همین مردم ، سخاوت مندانه در کنار برادران و هم منطقه ای های عزیزشان در استان بوشهر هر آن چه آب جاری ، چشمه و ذخایر زیرزمینی داشته اند را تقسیم نموده و در حال حاضر خودشان حتی برای آبِ خوردن نیز در فشار هستند . ای کاش ایشان به جای « تهدیدْ » ، حداقل از کازرونی ها « تقدیر » و در مقابلِ حواله ی مردمِ این منطقه به دستگاه های امنیتی ، پرونده ی بعضی از مدیران و نمایندگان قبلی بوشهر و فارس و کم کاری های آنان در پیش بینی بحران آبی را ، به دستگاه قضا ، و یا .. ارجاع می داد و کوتاهی های صورت گرفته در حل و فصل این مشکلات را به دیگران منتقل نمی نمود و ای کاش متوجه بودیم که فرمانِ « آغاز درگیری آبی » به جای « اتخاذ تدابیر انقلابی » چه ضرر و زیانی را بر دوش مردم و انقلاب تحمیل خواهد نمود .
۷- همان گونه که در مقاطع مختلف عمرِ چهل ساله ی نظام شکوه مند اسلامی شاهد بوده ایم ، دخالت به موقعِ رهبری معظم انقلاب در حل معضلات متعدد و جبرانِ اهمال کاری های مدیران اجرایی ، موجب عبور توام با سلامت ملت و دولت از گردنه های « سخت گذر »گردیده و بر همین اساس تدبیری که ایشان طی روزهای گذشته با اعزام نماینده ی ویژه به روسیه و دستورِ معظمٌ له برای خریداری و انتقال تکنولوژی راکتورهای اتمی کم حجم و آب شیرین کن های جانبی پرحجم ، اندیشیده اند ان شااله بخش عمده ای از نیازمندی های آبی را برای سالیان طولانی در مناطقِ جنوبی ، به ویژه استان های همجوار با خلیج فارس و بوشهر ، مرتفع خواهد ساخت .
با توجه به موارد فوق الذکر ، یادآور می شود :
الف)- مشکلات ناشی از کم بارشی و پیامدهای امنیتی ، فرهنگی و اجتماعیِ آن ، امری قابل پیش بینی از ده ها سال قبل بوده و طبیعی است یکی از کم ترین وظایف مدیران اجراییِ شهرستانی ، استانی و کشوری و منتخبین مردم در مجلس شورای اسلامی همانا تنظیمِ ساز و کارهای لازم جهت حلّ آن ها قبل از وقوعِ بحران بوده و طبیعی است که بدون در نظر گرفتن راه حل های علمی ، شاهد تشدید درگیری ها و بروز بحران های جدیدی خواهیم بود .
ب)- ایجاد تنوع در منابع تامین کننده ی آب شرب ، کشاورزی و صنعتی و قطع وابستگی به ذخایر آبیِ سفره های زیر زمینی با استفاده از پهنه ی عظیم آبی خلیج همیشه فارس و همچنین حرکت به سمتِ تولید و توزیعِ « علم محورِ » آب و جلوگیری از دخالت سیاست مداران در وظایف متخصصان مربوطه ، تنها راه های موجود برای مرتفع نمودن نگرانی ها و دفع بحران های پیش رو خواهد بود .
ج)- مدیران محترم اجرایی [ اعم از مسئولین و نیروهای قضایی ، امنیتی ، سیاسی و امور آبی ]دو استان فارس و بوشهر بایستی توجه داشته باشند در حالی که با انتقال بخش های عمده ی آب های جاری و ایستای پهنه ی جغرافیایی کازرون ، « سفره های آبی » مردم شهرستان با معضل عمده ای مواجه گردیده ، بنا نیست که « سفره های نان » آنان نیز با مشکل مواجه شود ! چرا که اکثریتِ ساکنان این منطقه از راه دام داری و تولیدات کشاورزی امرار معاش نموده و روا نیست از طریق برخورد قهری با کشاورزان محروم ، دسترسی آنان به « آب » و هم « نانِ » را قطع نماییم ، در غیر این صورت آن که بیش ترین بهره برداری را از این وضعیت خواهد برد ، همانا « دشمنان در کمین نشسته » برای رو در رو قرار دادن مردم با حکومت خواهند بود
سخن پایانی :
همان گونه که در بخش اول از این یادداشت تاکید شد ، وظیفه ی همه ما در شرایط فعلی ، صرفه جویی حداقلی ! در مصرف و کمک به یک دیگر برای عبور از شرایط سخت و جبران کمبود آب در خشک سالی های جاری است ، از طرفی وظیفه ی مدیران اجرایی نیز اتخاذ تدابیر لازم برای به حداقل رسانیدن تهدیدات ناشی از معضلات آبی و تلاش جهت تامین منابع جدید آبی در این مناطق بوده و بدیهی است این مشکل نیز ، ان شااله ، با کمک خداوند ، همکاری مردم ، جدیت بیش تر مسئولین محترم و استفاده از تعقل به جای احساساتِ زود گذر ، حل و فصل خواهد شد . ضمنا از همه نمازگزاران ، مومنین و متدینین درخواست می شود در مظّانِ استجابت دعا برای رفع مشکلات جامعه اسلامی ، به ویژه کم بارشی ها ، دست به دعا برداشته و ضمن رحْمِ به یک دیگر و فاصله گرفتن از گناهانی مانند ربا ، که دخالت مستقیمی در عذاب الهی دارند ، بارش رحمت خداوند را مسالت نمایند .
ادامه دارد …
امان اله دهقان فرد
