به گزارش کازرون نگاه، پس از گذشت ماه ها از شروع مذاکرات هسته ای دولت یازدهم با گروه ۱+۵ بالاخره یکی از کارشناسان منتقد توافق ژنو و لوزان مجال حضور در رسانه ملی را یافت و برنامه «تیتر امشب» دوشنبه شب شبکه خبر مناظره‌ای با حضور حسن بهشتی‌پور کارشناس هسته‌ای و مهدی محمدی برگزار کرد.
حسن بهشتی‌پور کارشناس هسته‌ای در مناظره‌ای با مهدی محمدی در برنامه تیتر امشب گفت: نقطه قوت بیانیه لوزان به رسمیت شناختن غنی سازی اورانیوم در ایران در سطح ۳٫۶۷ است. این به معنای مقداری است که در نیروگاه بوشهر به آن نیاز داریم و این یک دستاورد است. اگر در گذشته در توافق ژنو می‌گفتند به غنی سازی تصریح نشده، اما حداقل در این جا کاملا مشخص است.
وی نقطه نگرانی دیگر در این بیانیه را کد ۳٫۱ و ترتیباتی اجرایی آن برشمرد و افزود: در مذاکرات سه ماه آینده حتما باید به این موضوع توجه شود و طوری توافق بسته شود که هیچ جای تفسیرهای دوگانه و برداشت‌های مختلف از آن در نیاید. این یک نقطه ورود است، ولی باید جزییات به نحوی باشد که تفسیرهای دوگانه از آن برداشته نشود.
وی افزود: آب سنگین اراک را پذیرفته‌اند و ماهیت آن آب سنگین باقی می‌ماند و دستاورد کمی نیست. ۶ وزیر خارجه آنجا بودند و ۸ روز مذاکره کردند و چنین چیزی را به صراحت در بیانیه آوردند.
محمدی هم درباره نکات ضعف این بیانیه گفت: منصفانه این است که دو نقطه مثبت به طور نسبی در این بیانیه هست. چیزی به نام تعلیق تحریم‌های اقتصادی در آن آمده و تا پیش از آن آمریکایی‌ها به کلیات در این زمینه بسنده می کردند، البته خروجی آن چیزی نیست که ما نیاز داریم و دوم اینکه یک برنامه غنی سازی هست ولو اینکه این برنامه محدود است و با حق ما در ان‌پی‌تی فاصله دارد.
وی افزود: برنامه غنی سازی در اینجا با نیاز ما تطبیق ندارد. ما در هشت سال آینده ۱۹۰ هزار سو غنی سازی نیاز داریم. بوشهر سالانه ۳۰ تن مواد نیاز دارد. ابهام دوم در شرایط تعلیق تحریم‌ها، که عملا ته آن تعلیق تحریم باقی نمی‌ماند. سومین ابهام اینکه زمانبندی آن مشخص نیست. دسترسی‌ها و بازرسی‌های فراپروتکلی و ترکیب آن با PMD، دیگر محدودیت در تحقیق و توسعه ما و اندک محدودیت‌هایی را می‌توان دید و دیگری از دست دادن مواد هسته‌ای است. این مواد مهمترین سرمایه ماست.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس، حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل هسته‌ای در ادامه این مناظره در خصوص تجربه گذشته آژانس و گزارش‌های آن نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران و شبهه در خصوص اعتماد به گزارش‌های این نهاد گفت: اینکه همیشه عنوان می‌شود گزارش مثبت نبوده، موضوعی غلط است و طی یک سال و نیم گذشته همواره نکات مثبتی وجود داشته است.
وی یادآور شد: اولاً آژانس تنها نهاد بین‌المللی است که می‌تواند از نظر حقوقی و فنی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران نظر دهد و ما جایگزینی برای این نهاد نداریم و دوم اینکه از آذرماه سال ۹۲ که آژانس برمبنای توافق ژنو نظارت خود را دنبال کرد، ۱۰ گزارش ارائه داده و تأکید کرده آنچه ایران تعهد داده به آن عمل کرده و اگر قرار بود آژانس در این خصوص بازی درآورد چنین گزارش‌هایی را نمی‌داد. عملکرد یک سال و نیم گذشته آژانس مثبت بوده است. سوم اینکه اگر آژانس اعلام کرده موضوعاتی را ندیده و نمی‌تواند نظر دهد به خاطر فشارهای سیاسی گذشته بوده و یک روال و پروتکل است که آژانس درباره همه کشورها دنبال می‌کند، کما اینکه درباره کشوری مانند ژاپن نیز دنبال شد.
این کارشناس مسائل هسته‌ای ادامه داد: اگر فرض کنیم توافق جامعی بین ایران و ۱+۵ امضا شود آنها مانند گذشته به آژانس فشار نخواهند آورد چرا که خودشان توافق‌نامه را امضا کرده‌اند. نگاهی به عملکرد آژانس طی یک سال و نیم گذاشت و مدالیته‌ای که با آنها داشته‌ایم نشان می‌دهد که عملکرد این نهاد ۹۵ درصد خوب و مثبت بوده و اینقولت‌هایی که داشته کمتر از ۵ درصد بوده است.
در ادامه این نشست مهدی محمدی در این خصوص گفت: تیم ایرانی در لوزان زحمت زیادی کشیده و اظهارات من به معنای زیر سؤال بردن عملکرد تیم نیست و درباره مکر دشمن حرف می‌زنیم و همچنین اساساً کسی مخالف توافق نیست چرا که در جامعه تلاش می‌شود اینطور القا شود که عده‌ای موافق و عده‌ای مخالف توافق هستند در حالی که ما نیز موافقیم اما یک توافق خوب را دنبال می‌کنیم.
وی ادامه داد: نکته این است که در این توافق تحریم‌ها یکجا لغو می‌شود یا نه و اگر توافق کردیم و امتیاز جدی دادیم اما لغو یکباره تحریم‌ها را نداشتیم، این یعنی توافق خوبی نیست.
این کارشناس مسائل سیاسی با نگاهی به توافق ژنو و آنچه اکنون به عنوان بیانیه از آن یاد می‌شود، گفت: ما در توافق ژنو داریم که تحریم‌های مربوط به شورای امنیت باید به طور یکجا لغو شود و ۱۴ ماه مذاکره کردیم که قرار بود این بند به یک سلسله اصول و راه‌حل تبدیل شود.
وی یادآور شد: درباره تحریم‌های اتحادیه اروپا گفته شده که اجرای آن خاتمه می‌یابد و از لغو آن سخنی به میان نیامده است. فقط تحریم‌های اقتصادی و مالی برداشته خواهد شد در حالی که در توافق ژنو تحریم‌های انرژی و تحقیقاتی نیز لحاظ شده بود. آنها فقط تحریم‌های مالی و اقتصادی را آن هم با شروطی خاتمه می‌دهند و آن این است که ما همه تعهداتمان را انجام دهیم.
محمدی افزود: بعد از آن نوبت به آمریکا می‌رسد که STOP موقت تحریم‌ها را دنبال می‌کند و نه لغو آنها را.
این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه با بیان اینکه همه می‌دانیم آژانس یعنی اسرائیل و اگر بازی درآورد یا کنگره با دو سوم آرا قانونی را تصویب کرد و اوباما نتوانست جلوی آن را بگیرد ما چکار می‌توانیم کنیم در حالی که قلب راکتور اراک را تخریب کرده‌ایم و راه بازگشتی نیست.
بهشتی‌پور نیز در پاسخ به این اظهارات اعلام کرد که آقای محمدی درباره آژانس صحبت نکرد و نگفت که آیا نهاد دیگری به جز آژانس وجود دارد یا نه. آژانس وارد تحریم‌ها نمی‌شود بلکه تحریم‌ها براساس گزارش آژانس برداشته می‌شود.
محمدی در این بین این سؤال را مطرح کرد که اگر آژانس به تعهدش عمل نکرد دستمان به کجا بند خواهد بود.
بهشتی‌پور نیز در ادامه در پاسخ گفت: آژانس حق دخالت در تحریم ها را ندارد، اما لغو تحریم‌ها منوط به گزارش آژانس شده است و ما مرجع دیگری به‌جز آژانس نداریم که در دنیا به آن متوسل شویم. باید گفت که در یک سال و نیم گذشته امکان ندارد که ما به تعهدی عمل کرده باشیم و آژانس آن را نادیده گرفته باشد. اگر آژانس گزارش خلاف رفتارها و فعالیت‌های هسته‌ای ایران را داد ما می‌توانیم استناد این گزارش خلاف را از آنها جویا شویم.
محمدی نیز در پاسخ به این موضوع یادآور شد که مکانیسمی که پیدا کرده‌اند گذشته‌اش مشخص است. آژانس در گذشته فعالیت‌های هسته‌ای ایران را بازرسی و بررسی کرد و گزارش خلاف داد و آژانس و آمانو که مدیرکل آن است در طول ۱۰ سال گذشته به عنوان عضوی از گروه بین‌المللی فشار علیه ایران عمل کردند.
وی درباره آمدن موضوع PMD (انحراف فعالیت‌های نظامی به سمت هسته‌ای) در این گزارش نیز گفت: در متن بیانیه آمده که آژانس باید در گذشته و حال بررسی کند تا انحرافی وجود نداشته باشد که این خطر بزرگی برای ما است.
محمدی ادامه داد: نکته کلیدی این است برخلاف آنچه می‌گویند چیزی به نام لغو همزمان نیست و اگر آژانس فعالیت‌های ما را تأیید نکند، تحریم‌ها برداشته نمی‌شود در حالی که بخش بزرگی از تعهدات ما برگشت‌پذیر نیست.
بهشتی‌پور نیز در پاسخ به این اظهارات گفت: اگر آژانس تأیید کرد که ما به تعهداتمان عمل کرده‌ایم بعد از آن درباره لغو تحریم‌ها صحبت می‌کنند. بحث عمده بر سر این است که ما می‌خواهیم فعالیت آژانس را زیر سؤال ببریم برای موضوعی که ممکن است رخ دهد در حالی که اگر در تیرماه قرارداد را ببندیم آنها انگیزه‌ای برای زیر سؤال بردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران یا ارائه گزارش خلاف ندارند چرا که فشار بین‌المللی روی آنها نیست.
در ادامه این برنامه بهشتی‌پور در خصوص بحث لغو و تعلیق تحریم‌ها گفت: آنچه غرب می‌خواهد در مورد ما عمل کند، در توافق تیر ماه مشخص می‌شود. آنچه آمریکایی‌ها می‌گویند و آقای محمدی و دوستانش سال‌ها تبلیغ می‌کردند که آنچه آمریکایی‌ها می‌گویند برای ما حجت نیست، تعلیق را آمریکایی‌ها مطرح می‌کنند و وزیر خارجه ما به صراحت می‌گوید بعد از تیر ماه حتما بخش اقتصادی و مالی لغو می‌شود که شامل انرژی نیز می‌شود. در تسلیحات که ما خودکفا هستیم و ما از این بابت نگرانی نداریم.
وی اضافه کرد: واژه را آقای ظریف گفتند واژه‌ای که آمریکایی‌ها به کار می‌برند Terminate هست، اما اینجا واژه size آمده است. باز هم تحریم‌های اقتصادی و مالی است، برخلاف آنچه در توافق ژنو آمده و مشروط است به گزارش دهی آژانس. متاسفانه در این متن چیزی به نام لغو و همزمانی وجود ندارد.
محمدی ادامه داد: تحریم‌های اتحادیه اروپا هم اگر لغو شود بدون تحریم‌های کنگره آمریکا به هیچ دردی نمی‌خورد.
این کارشناس مسائل سیاسی درباره قطعنامه‌های شورای امنیت با بیان اینکه متاسفانه نگرانی من بیشتر است، گفت: در متن بیانیه مشترک گفته شده یک قطعنامه جدید صادر می‌شود که کلیه قطعنامه‌های قبلی را لغو می‌کند و نه تحریم‌های مندرج در آن تحریم‌ها و بعد دوباره محدودیت‌های جدیدی را وارد و در قطعنامه جدید می‌نویسد. اگر تحریم‌های قبلی لغو می‌شود، پس محدودیت‌های جدید چیست؟ این محدودیت‌ها مطابق آن چیزی است که آمریکا در فکت شیت نوشته است
بهشتی‌پور نیز در واکنش عنوان کرد که ما نباید شیطان بزرگ را حجت بگیریم که محمدی در این باره گفت: اگر شیطان بزرگ پسر خاله شده باشد برای کسانی شده که به آن اعتماد کرده‌اند.
محمدی ادامه داد: بالاخره آمریکایی‌ها باید این تحریم‌ها علیه ملت ایران را بردارند. آقای اوباما بالاترین مقام اجرایی در آمریکاست و حرفش سند است. آنچه برای مردم ما مهم است، تحریم‌هاست. آن کسی که قرار است تحریم را بردارد می‌گوید این گونه بر می‌دارم. متنی که شما نوشتید متاسفانه نمی‌تواند جلوی سوء استفاده آمریکا را بگیرد.
وی گفت: متن را با توجه به اینکه آمریکا دشمن است، جوری بنویسید که آمریکا نتواند از آن سوء استفاده کند.
بهشتی‌پور با بیان اینکه آقای محمدی برداشت خود را از متن بیان می‌کند، افزود: قرار است در اولین زمانی که توافق اجرا شد، ۲ تا ۳ روز بعد شورای امنیت تشکیل جلسه داده و قطعنامه صادر کند و قطعنامه‌های تحریمی خود را لغو کند و در بند دوم بگوید ما توافقات جدیدی با ایران کرده‌ایم که تعهداتی را بر گردن ایران گذاشته و هم بر گردن طرف مقابل.
محمدی هم خطاب به بهشتی گفت: پس به نظر شما محدودیت‌هایی که اینجا اشاره شده ربطی به قطعنامه‌های شورای امنیت ندارد.
بهشتی‌پور پاسخ داد: خیر؛ محدودیت‌ها در مورد این است که ایران و طرف مقابل چه اقداماتی انجام می‌دهند، بعد از صدور قطعنامه تازه کار ایران شروع می‌شود. چون کارهایی که ایران انجام می‌دهد زمانبر است. ایران انجام می‌دهد و طرف مقابل هم بعد از تایید آژانس، این تحریم‌ها را لغو می‌کند.
محمدی هم گفت: انشاءالله آمریکا به همین خوبی باشد که شما می‌فرمایید.
بهشتی‌پور هم عنوان کرد: ما تا تیر ماه باید صبر کنیم و انشاءالله شبهات آقای محمدی در تیر ماه رفع می‌شود. در توافق ژنو تعهدات را مشخص کردیم و مر تعهدات را پیش بردیم. الان باید جایی بگذاریم که اگر تفسیرهای متعدد شد در آنجا بدانیم چه کسی باید اختلاف را حل کند.
مجری درباره بازگشت پذیری سؤال کرد که محمدی گفت: وقتی تعهدات را انجام و آژانس تایید می‌کند، تازه می‌رسد به آمریکا که دشمن ماست. در دشمنی آمریکا تردیدی نیست. در زمانی نوبت آمریکا می‌رسد که ما تعهداتمان را انجام دادیم و بخش عمده‌ای به لحاظ فنی، نمی‌گویم بازگشت ناپذیر است ولی اگر آمریکا نخواهد تعهداتش را انجام بدهد بازگشت به وضعیت قبلی سخت است.
محمدی ادامه داد: وقتی شما ماشین‌های سانتریفیوژ را جمع و زیرساخت‌های آن را هم جمع کردید، وقتی قلب رآکتور اراک را درآوردید، یا نابود یا صادر کردید، اگر آمریکا به تعهدش عمل نکرد، شما زودتر از سه تا چهار سال نمی‌توانید آنها را سر جایش برگردانید و اتفاقا آمریکایی‌ها همین زمان را می‌خواهند. الان می‌گویند ما اگر به ایران هم حمله نظامی می‌کردیم زمان بیشتر از این گیرمان نمی‌آمد.
بهشتی‌پور هم که قصد داشت به این سؤال پاسخ دهد با سؤال محمدی روبرو شد مبنی بر اینکه «به من بگویید زیر ساخت سانتریفیوژ جمع شد چقدر طول می‌کشد برگردد؟»
بهشتی‌پور گفت: ما می‌توانیم به وضعیت قبل بازگردیم و ایران این حق خود را واگذاری نکرده، ولی ترتیباتی خواهد داشت. حساب و کتابی خواهد بود. ایران و ۱+۵ این حق را از خود سلب نکردند. یا راجع به همه چیز توافق می‌کنند یا راجع به هیچ چیز توافق نمی‌کنند، این به نفع هر دو است. چون گوشت لخم و چربی و استخوان با هم است. نمی‌شود اینها را تفکیک کرد. آمریکایی‌ها نمی‌توانند بازی در بیاروند چون قرار است یک توافق جامع هسته‌ای را امضا کنند. در این توافق قرار است مشخص شود چه کسی چه کاری را و چه زمانی انجام می‌دهد. دبه درآوردن موقعی است که کلی باشد.
وی ادامه داد: ولی وقتی وارد جزییات می‌شوند می‌شود دبه در آورد ولی خیلی سخت است. ما داریم هوشمندانه یکسری حقوق خودمان را در یک توافقی پیش بینی می‌کنیم. ما در بحث غنی سازی اورانیوم با قوت و قدرت ادامه می‌دهیم. ما به چند دستاورد می‌رسیم. در تحقیق و توسعه IR-8 که ۲۰ برابر IR-1 هست را ادامه می‌دهیم. در تحقیق و توسعه همکاری بین‌المللی پیش بینی شده است، ما الان محدود به روسیه هستیم، ولی دانشمندان ما می‌توانند با دانشمندان دیگر کشورها ارتباط و پروژه‌های جدید را تعریف کنند. اگر راکتور ما بخواهد کار کند یک جایی که از لحاظ علمی معتبر است، باید آن را تأیید کند. وقتی فضایی تعریف کنید که همکاری بین‌المللی باشد، حالا با ۵ هزار تا شروع کنید مگر ما با ۱۶۴ تا شروع نکردیم. اینها را کنار می‌گذاریم و هر زمان که بخواهیم دوباره فعال می‌کنیم.
محمدی پرسید: پس چرا نوشته ۱۰ سال؟ که بهشتی‌پور پاسخ داد:۱۰ سال دوره زمانی است. بحث ما تخلف است که اگر آنها تخلف کردند ما چه اقدامی می‌توانیم انجام دهیم. به عنوان مثال در فردو هزار سانتریفیوژ می‌ماند. فردو یک ضمانتی است برای نطنز. می‌دانند اگر تخلف کنند این فردو هست. من می‌پذیرم در نظام بین‌الملل زور و حق کشی هست، ولی ما طوری مهندسی می‌کنیم که برای اولین بار کشوری هستیم که زیر فصل هفت منشور سازمان ملل هستیم و با دیپلماسی می‌خواهیم بیاییم بیرون. این یک شاهکار است.
محمدی هم گفت: این قطعنامه جدید زیر فصل هفتم است و ما تحت فصل هفتم می‌مانیم.
بهشتی‌پور هم ادامه داد: در مورد تحریم‌های شورای امنیت ۶ سال طول کشید که آنها تحریم‌ها را وضع کردند. تحریم‌ها این گونه نیست که شب بخوابد صبح پا شود تحریم وضع کنند. ۶ سال طول کشید. آن زمان ما تضیمن‌های کافی نداشتیم، الان تضمین‌های کافی داریم. قطعنامه‌هایی که بستر شده بود هر اقدام ناجوانمردانه‌ای که غرب علیه ایران انجام داد، بسترش همان قطعنامه‌هایی بود که از نظر خیلی‌ها عنوان شد «مهم نیست و کاغذ پاره است». اینها (قطعنامه‌ها) متاسفانه سند بین‌المللی شد و اگر امروز تحریم وضع کردند یک سند بین‌المللی است. درست است اصل آن ظالمانه بوده است.
محمدی در خصوص بازگشت طرفین به نقطه آغازین در صورت عدم پایبندی طرف مقابل با بیان اینکه در متن بیانیه مشترک و در تفاسیری که دو طرف ارائه کردند گفته شده زمان محدودیت بر برنامه غنی‌سازی ایران ۱۰ سال خواهد بود، گفت: آیا معنایش این است که بعد از ۱۰ سال می‌توانیم غنی سازی کنیم و محدودیت‌ها بر غنی‌سازی ایران به طور کامل جمع خواهد شد؟
وی گفت: متاسفم بگویم بیانیه‌ای که الان نوشته شده و حتما انشاءالله اصلاح خواهد شد، ابهام بسیار جدی دارد. یکی از پیش فرض‌های اصلی توافق ما با طرف مقابل این بوده که محدودیت‌های ما زمان دار باشد. آقای کری یک ساعت بعد از اعلام بیانیه لوزان گفت از نظر ما این توافق زمان ندارد و این بدان معناست که محدودیت‌ها بر برنامه غنی سازی ایران از نظر آمریکا دائمی و ابدی است.
بهشتی‌پور هم گفت: این نظر ما نیست نظر جان کری است.
محمدی ادامه داد: در شرایط فعلی، در متن منتشر شده توسط آمریکایی‌ها آمده که بعد از پایان ۱۰ سال باید برنامه غنی سازی را با من ۱+۵ به اشتراک بگذاری. یعنی بعد ۱۰ سال محدودیت باید دوباره برویم با آمریکا یک مذاکره دیگر کنیم، آیا آمریکا اجازه غنی سازی بدهد یا ندهد. این حرف آمریکایی‌هاست. همین شیطان بزرگ است که مانع ایجاد می‌کند و باید توافق به گونه‌ای نوشته شود که نتواند مانع ایجاد کند.
این کارشناس سیاسی با اشاره به مصاحبه ارنست مونیز مبنی بر اینکه از نظر ما غروب هسته‌ای ایران طلوع ندارد، گفت: دوستان مذاکره کننده که من شاگرد آنها هم محسوب نمی‌شوم، حالا که دست آمریکا رو شده و نیت‌های باطنی خود را بیرون ریختند، از قضا اتفاقا خیر است که این توافق هنوز امضا نشده، بیایند متن خودشان را به گونه‌ای بنویسند که امکان سوء استفاده نباشد.
وی با بیان اینکه متن بیانیه مشترک در این زمینه کاملا ابهام دارد، عنوان کرد: باید صریحا در توافق نهایی نوشته شود که بعد از ۱۰ سال کلیه محدودیت‌ها بر برنامه غنی سازی برچیده می‌شود و ایران هر چقدر تا توانست غنی سازی کند.
بهشتی‌پور نیز در واکنش به این اظهارات با بیان اینکه بنده به شخصه به حرف‌های آقای ظریف بیشتر اعتماد دارم تا آمریکایی‌ها، گفت: یکی از مسائلی که مورد اختلاف بازی ایران و آمریکاست این است که دو طرف سعی کردند به هم نزدیک شوند، دیدگاه‌های مشترک را پیدا کنند. به همین دلیل هر کدام بعد از مذاکره می‌روند بخش‌هایی که مطلوب خودشان است تبلیغاتی می‌کند و آنچه مطلوبش نبوده از زیرش درمی‌رود و یک جوری ماست مالی می‌کند.
وی افزود: وقتی جان کری می‌گوید یک چیزی دائمی است، این هم درست است هم نادرست. به صراحت قرار است نوشته شود که مثلا محدودیت‌ها در مورد غنی سازی ۱۰ سال خواهد بود. ما ۳ ماه صبر می‌کنیم ببینیم در توافق نهایی محدودیت غنی سازی چند سال است. مثلا یکی عدد ۱۵ سال یکی ۱۰ یکی ۲۵ سال را می‌گوید این از حقه بازی‌های آمریکاست. تعجب می‌کنم آقای محمدی که یک عمر آمریکایی‌ها را رصد کرده این جا چطور است به این موارد توجه نمی‌کند!
این کارشناس هسته‌ای ادامه داد: به عنوان مثال ۲۵ سال برمی‌گردد به نظارت بر معادن گچین و ساغند.معادن اورانیوم خام ما.معادنی که زیرنظر آژانس است و مرتب آقای آمانو گزارش می‌دهد و حساسیت خاصی روی آن نیست و این نظارت آژانس است. یا مثلا بحث مربوط به قطعات روتور، من از مسئولان سازمان انرژی اتمی پرسیدم که تا چه حد برای ما مهم است. این نظارت ۲۰ ساله که کری به زرنگی در مصاحبه‌هایش مطرح می‌کند، اشاره به این مورد خاص است نه به غنی سازی، ولی آنها حقه بازند و مصادره به مطلوب می‌کنند.
وی گفت: می‌گویند نظارت بر پسماند سوخت اراک ۱۵ ساله خواهد بود. پسماند سوخت از کشور خارج می‌شود.
بهشتی‌پور همچنین به محمدی گفت: چون اینها به نفعت نیست به مردم نمی‌گویی. این محدودیت‌ها و حقه بازی‌های آمریکایی‌هاست. محدودیت بر غنی سازی ۱۰ سال خواهد بود. آنها در مذاکره یک طورند در فکت شیت یک جور دیگرند.مسئله ما با آمریکا کلش بهانه است، اما این روند بهانه را از آمریکایی‌ها می‌گیرد. نرمش قهرمانانه این بهانه را از دشمن می‌گیرد.
وی با اشاره به تیم مذاکره کننده قبلی گفت: آقایان ۶ سال مذاکره کردند به کجا رسیدند؟ هیأت مذاکره کننده یک سال و نیم مذاکره کرده و حداقل این بهانه را از دست دشمن خارج می‌کند.
محمدی هم در واکنش به اظهارات بهشتی‌پور درباره تیم مذاکره کننده سابق، عنوان کرد: آن آقایان سرمایه‌ای فراهم کردند که امروز دوستان بزرگوار ما با آن معامله کنند. چیزی که ما می‌گوییم این است که معامله خوب کنید. این سرمایه پایش خون شهید ریخته شده و مردم هزینه آن را داده‌اند و اگر این سرمایه امروز دست شما نبود نمی‌توانستید چنین توافقی کنید. همانچنان که یک روزی همین دوستان بزرگوار ما سر کار بودند و نتوانستند به نتیجه‌ای برسند چون چیزی دستشان نبود. ۶ سال سرمایه‌ای جمع شده و گران قیمت است و نباید این سرمایه را در متنی هزینه کنیم که کلمه به کلمه آن جای بهانه‌گیری برای دشمن بگذارد.
بهشتی‌پور هم در واکنش به اظهارات محمدی عنوان کرد: زحمتی که کشیدند دانشمندان و شهدای هسته‌ای کشیدند و ۱۹ هزار سانتریفیوژ را تولید کردند و … مذاکره کننده ما این کار را انجام نداده، مذاکره کننده ما رفته زحمت هم کشیده است. من دست و پای همه را می‌بوسم چون در این ۶ سال زحمت کشیدند و خون دل خوردند.
وی ادامه داد: بحث این است که اگر آن روند به نتیجه نرسید ما تا آخر ادامه دهیم؟ اگر نرمش قهرمانانه انجام دادیم به خاطر این بود که آن روند به نتیجه نرسید.
محمدی در خصوص راکتور آب سنگین اراک نیز گفت: اینجا اتفاق خوبی افتاده، ولی چند نکته محل ابهام و سوال است. این فرآیند نوسازی و بازطراحی چقدر طول می‌کشد؟ اگر ما با روسیه که نیمه متحد ما محسوب می‌شود اگر می‌خواستیم راکتور بوشهر را نوسازی کنیم بالای ۲۰ سال طول کشید. حالا آمریکایی‌ها اگر بخواهند بیایند و مشارکت کنند، آمریکا هم که دغل باز است. اولین نکته‌ای که باید تکلیفش روشن شود، این است ما که قرار است این راکتور را بازسازی کنیم دارای یک زمان بندی مشخص باشد.
وی با بیان اینکه میزان نگرانی که آمریکایی‌ها از این راکتور دارند از راکتور آب سبک ندارند، خاطرنشان کرد: نکته دوم این است که چرا ما سوخت مصرف شده این راکتور را براساس ادعای آمریکایی‌ها، بدون ما به ازاء صادر می‌کنیم. اگر به هیچ دردی نمی‌خورد، بگذارند بماند، اگر می‌خواهند ببرند چیزی در ازای آن بدهند.
بهشتی‌پور نیز درباره راکتور آب سنگین اراک با بیان اینکه یک دستاورد بزرگ است، گفت: اگر توافق ژنو به دست نمی‌آمد قرار بود در سال ۲۰۱۶ این راکتور افتتاح شود. آنجا در شرایط تحریم دانشمندان ما نمی‌توانستند به تجهیزات دست یابند. دانشمندان ما طراحی و اجرا را انجام دادند. امروز آمریکایی‌ها با ایرانی طرف است که آب سنگین را طراحی کرده است. آن موقع که روسیه با ما قرارداد بست در ۱۹۹۵ ما در مقدمات هسته‌ای نبودیم. قرار است این راکتور تحقیقاتی باشد در کشاورزی، صنعت، پزشکی و … و می‌توانیم آب را صادر کنیم و کلی درآمد برای ماست. ما پسماند را می‌دهیم که همکاری بین‌المللی در جهت ارتقای علمی دانشمندان داشته باشیم.
محمدی در خصوص اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی نیز با بیان اینکه در متن بیانیه مشترک آمده قبل از تصویب مجلس اجرای پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه آغاز کنیم، عنوان کرد: این غیرقانونی است. مجلس در سال ۱۳۸۵ قانونی را تصویب کرد به نام قانون منع اقدامات داوطلبانه و در حالی که این قانون در مجلس تصویب شده به نظرم در این قسمت کم دقتی شده و درباره اجرای داوطلبانه آن تعهد داده شده است. ابتدا باید می‌آمدند با مجلس صحبت می‌کردند. قانون اقدامات داوطلبانه باید ابتدا برداشته شود بعد پروتکل را داوطلبانه اجرا کنیم. تا همین جای کار منع قانونی هست و انشاءالله در متن اصلی تصحیح خواهد شد.
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: دسترسی‌هایی که درون بیانیه مشترک برای آژانس در نظر گرفته شده فراتر از پروتکل الحاقی است. دسترسی بیشتر به پروتکل الحاقی یعنی رژیم بازرسی ویژه مختص ایران که اوباما هم گفت که در قطعنامه شورای امنیت هم این تایید خواهد شد. محمدی اضافه کرد: فراتر از پروتکل الحاقی باید به دو چیز رسیدگی کند. یکی به زنجیره تأمین یعنی مجموعه شرکت‌ها، آدم‌ها، کارگاه‌ها و ظرفیت‌های داخلی و خارجی که شما از آن قطعات و تجهیزات استفاده می‌کنید. چنین چیزی در تعهدات کشورها بی سابقه است. یعنی اگر ما پیچی در تجهیزات هسته‌ای استفاده می‌کنیم باید به آژانس بگوییم در چه کارگاهی می‌سازیم. یعنی سرویس‌های اطلاعاتی غربی به مجموعه تامین کنندگان ما دسترسی پیدا می‌کنند.
وی گفت: ما اگر برنامه غنی سازی را بدهیم بهتر از این است که این اطلاعات حساس را در اختیار موساد و سیا قرار دهیم، آژانسی وجود ندارد.
محمدی به موضوع PMD نیز اشاره کرد و گفت: آژانس قرار است با استفاده از دسترسی‌های بیشتری که پیدا می‌کند وارد موضوع PMD شود، PMD چیست؟ PMD پل بین بخش هسته‌ای و دفاعی ماست. پرسش‌هایی که آژانس درباره PMD مطرح کرده به برنامه موشکی ما برمی‌گردد. PMD بهانه‌ای است که آنها به حوزه تسلیحات نظامی متعارف ورود پیدا کنند و به طور ویژه به برنامه موشکی ما.
وی اضافه کرد: در فکت شیت آمریکا آمده که محدودیت‌هایی برای ایران در حوزه موشکی و تسلیحاتی در نظر گرفته خواهد شد. در حوزه دسترسی و بازرسی، اگر چیزی که اینجا آمده در توافق نهایی تکرار شود و اگر چیزی که آمریکایی‌ها نوشتند بویی از واقعیت داشته باشد، دوران جدیدی از خروج اطلاعات از ایران و عملیات اطلاعاتی، سایبری و ترور ما را تهدید می‌کند. بسیار نگران کننده است.
بهشتی‌پور هم در واکنش به اظهارات محمدی گفت: حرفهایی که آقای محمدی عنوان می‌کند توی دل همه را خالی می‌کند و مبنای آن اشکال دارد. خواهشم این است که از آقای صالحی بخواهید در صدا و سیما این موارد را توضیح دهد..
این کارشناس هسته‌ای عنوان کرد: مسئله پروتکل الحاقی دو بخش کاملا مهم دارد. یک بخش نظارت کردن بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران است. ما که نمی‌خواهیم بمب بسازیم. آن جایی که هسته‌ای است اعلام شده است و دسترسی آژانس هیچ اشکالی ندارد. در بحث دوم، آنهایی که در این بازی گربه رقصانی می‌کنند جاهایی هست که آژانس مثلا بگوید می‌خواهم پارچین را ببینم از نظر من در پارچین فعالیت هسته‌ای کرده‌اند. اولا باید توجه داشته باشیم که دلایل خودش را طبق پروتکل الحاقی به ایران ارائه دهد. شهر هرت نیست. یا ایران می‌پذیرد یا می‌گوید دلایلت منطقی نیست. یا آژانس می‌پذیرد دلایل ایران منطقی است یا نمی‌پذیرد. اینجا در پروتکل الحاقی سکوت دارد. در اینجا کمیته‌ای قضاوت کرده و بررسی می‌کند که کدام طرف دلایلش منطقی است.
محمدی عنوان کرد: از این به بعد کسانی پیدا می‌شوند که سند می‌آورند. دنیای زیبایی نیست. اسرائیل و آمریکا و آژانسی وجود دارد که ما به تمام تعهداتمان پایبند بودیم و آژانس از گفتن ساده‌ترین حقایق درباره برنامه هسته‌ای ما دریغ کرده است. خوب است شما به بینندگان ما بگویید به آژانس خوشبین هستید. دنیا نگران کننده است، باید توافق را به گونه‌ای بنویسید که دشمن شما نتواند از متن شما سوء استفاده کند.
این کارشناس مسائل سیاسی گفت: احساس می‌کنم دوستان ما یک قدری عجله کردند تا تیر وقت داشتند می‌توانستند تا تیر ماه جزییات را مشخص کنند. جزییات کم است، همین اصول مبهم و در موارد کلیدی تفسیرپذیراست. انشاءالله تکمیل می‌شود و به گونه‌ای می‌شود که دشمن ما امکان سوء استفاده را نداشته باشد.
وی افزود: نکته آخر من این است که ما به جای اینکه دسترسی‌های ۱۰ ساله و ۲۵ ساله و … و محدودیت‌ها را بپذیریم، می‌رفتیم قطعنامه‌های شورای امنیت را اجرا می‌کردیم. قطعنامه شورای امنیت می‌گوید برنامه غنی سازی و آب سنگین را تعلیق کن.
محمدی هم درباره عملکرد آژانس گفت: اطلاعات شهید شهریاری ما را فقط آژانس داشته است.
بهشتی‌پور در ادامه با بیان اینکه ما ۶ دستاورد در لوزان داشتیم، افزود: غنی سازی و تحقیق و توسعه ادامه می‌یابد. فردو باقی مانده و غربی‌ها و دشمنان نمی‌توانند آن را از بین ببرند، با هزار تا چک تضمین شده. لغو قطعنامه‌ها و تحریم‌های اقتصادی و مالی.
محمدی هم عنوان کرد: لغو تحریم‌ها مشروط به هزار شرط است.
وی درباره تحقیق و توسعه هم گفت: یکی از اصلی‌ترین کارهایی که تیم ما به دنبال آن بوده اینکه تحقیق و توسعه بدون محدودیت را تضمین کنند. آن چیزی که در متن بیانیه مشترک آمده این است که در تحقیق و توسعه راجع به تعداد، گستره و جدول زمانی دو طرف باید توافق کنند.
بهشتی‌پور خطاب به محمدی گفت که شما دوستان ما را قبول ندارید و محمدی هم خاطرنشان کرد: چرا، قبول دارم ولی در بیانیه مشترک چنین چیزی وجود ندارد. من راجع به چیزی که ندیدم قضاوت نمی‌کنم. در بیانیه مشترک آمده سر تعداد ماشین‌ها و جدول تحقیق و توسعه توافق کن. این صراحت ندارد که برنامه تحقیق و توسعه ما محدود شود ولی صراحت هم ندارد که محدود نشود. من متوجه شدم و دروغگویان آمریکایی در فکت شیت گفتند در تعداد ماشین‌های پیشرفته ما محدویت ایجاد می‌شود.
به گفته محمدی مجموعه‌ای که محدود شود دیگر تحقیق و توسعه نیست و دانشی در آن تولید نمی‌شود.
بهشتی‌پور هم افزود: در مورد تحقیق و توسعه تا سه ماه دیگر معلوم می‌شود، هم کمی و هم کیفی و شرایطی را فراهم می‌کنند که ما با دانشمندان دیگر از کشورهای دیگر همکاری داشته باشیم.این حسن است که به روز شویم. ما به دشمنانمان ثابت کردیم می‌توانیم، ولی برای ارتقای کیفیت با کسانی که در این زمینه کار کردند، همکاری می‌کنیم. باید تا تیر ماه صبر کنیم. تحقیق و توسعه ما خط قرمز است و کمی و کیفی ادامه می‌یابد.
محمدی در پایان گفت: زحمتی که دوستان ما کشیدند و زحمت بزرگی بوده، نیازمند یک زحمت بزرگ‌تری است، در سه ماه آینده که ما توافقی مبتنی بر راستی آزمایی و ضمانت‌های محکم داشته باشیم، نه اعتماد به دشمن. آمریکا دشمن ماست و با بیان اینکه آژانس و آمریکایی‌ها انشاءالله بدقولی نمی‌کنند، حق نداریم برای حقوق ملت تصمیم بگیریم.
بهشتی‌پور نیز در پایان گفت: تمام دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران حاصل زحماتی است که طی ۱۲ سال کشیده شده، آقای ظریف و تیمش گل زدند. این تیم ملی پاسکاری و… کرده، اینها گل زدند. حاصل ۱۲ سال خون دل خوردن ملت ایران این بیانیه شده است. من به احترام آنها می‌ایستم و به آنها احترام می‌گذارم.
منبع: ۵۹۸
