فناوری هسته‌ای از جمله تکنولوژی‌های برتر در عصر حاضر است که دستیابی به آن از نظر راهبردی امتیاز ویژه‌ای برای هر کشوری محسوب می‌شود. با این وجود علی‌رغم پیشرفت‌های فراوان ایران اسلامی در این حوزه، همچنان برخی شبهات درباره میزان توانمندی کشورمان در حوزه فناوری هسته‌ای و نیز به‌صرفه بودن سرمایه‌گذاری‌های کلان در این بخش و مقاومت در برابر زورگویی‌های جهانی توسط برخی “بی‌انصافان” مطرح می‌شود.
بر این اساس، به‌سراغ فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و از دانشمندان مطرح کشور در این حوزه رفته‌ایم و در سلسله گفت‌وگوهایی به بررسی توانمندی کشور در این حوزه و نیز کاربردهای این فناوری برتر پرداخته‌ایم که بخش چهارم از این سلسله گفت‌وگوها پیش روی شماست:
فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در تشریح علل اهمیت تعداد سانتریفیوژها برای کشور و پافشاری ایران در مذاکرات با ۱+۵ روی این مسئله، اظهار داشت: غرب یک تابو در دنیا درست کرده و آن را سر دست گرفته با این محتوا که “ما باید جلوی ایران هسته‌ای را بگیریم”. به این معنا که اگر ایران بخواهد به دنبال اورانیوم برای ساخت سلاح برود و به غنای بالای ۹۰ درصد برسد، به فلان تعداد سانتریفیوژ با فلان قدرت جداسازی یعنی“SWU ” (سو) نیاز دارد.
*با رشد فناوری هسته‌ای از اعزام دانشجو به خارج بی‌نیاز می‌شویم
عباسی فرض ساخت سلاح اتمی را از اساس غلط دانست و گفت: ما دنبال سلاح نیستیم. وقتی کشوری دنبال سلاح نیست و مقررات آژانس را می‌پذیرد تا بر کارخانه‌هایش نظارت کنند و هنگامی که ما درباره مواد هسته‌ای‌مان تا حد گِرَم را هم به آنها اطلاع می‌دهیم، چرا باید در مورد تعداد سانتریفیوژ ما ممانعت به عمل آید یا درباره میزان قدرت جداسازی ایراد وارد شود.
وی ادامه داد: ما هم اکنون در زمینه فناوری هسته‌ای کشور قدرتمندی هستیم و در طراحی و محاسبات و شبیه‌سازی دانشمندان خوبی داریم و به ماشین‌های با توان جداسازی بالاتر رسیده‌ایم، بنابراین چه دلیلی دارد که ما از نسل یک سانتریفیوژهایمان استفاده کنیم؟ ما باید علاوه بر نسل قبل، از نسل جدید سانتریفیوژهایمان نیز استفاده کنیم و ماشین با راندمان بالا داشته باشیم، هرچه در ماشین سانتریفیوژ پیشرفت کنیم به این معنا است که در عرصه مهندسی برق، کنترل، مکانیک جامدات و سیالات، متالورژی، مهندسی شیمی و متالوژی پودر و در ماشین‌کاری، جوش‌کاری و تولید آلیاژهای خاص پیشرفت کرده‌ایم.
رئیس انجمن هسته‌ای ایران با بیان اینکه کسی که با سانتریفیوژ مخالفت دارد یا به عنوان ابزار تبلیغات سیاسی از آن استفاه میکند، باید بداند سانتریفیوژ چقدر موجب رشد سطح زندگی مردم می‌شود، تصریح کرد: فناوری هسته‌ای بحث‌های نظری و فنی – مهندسی را در کشور توسعه داده و اشتغال ایجاد میکند. فناوری هسته‌ای ما کمتر از ۱۰ درصد به دانش هسته‌ای وابسته است و بیش از ۹۰ درصد به رشد دانش و فناوری در سایر رشته‌ها کمک کرده است.
عباسی افزود: تاکید کردم که با رشد فناوری هسته‌ای از اعزام دانشجو به خارج بی‌نیاز می‌شویم و اگر به پروژه‌های بزرگ و پیشرفته بپردازیم، دانشگاه‌ها و تحصیلات تکمیلی رشد می‌کنند و نیازی به اعزام دانشجو نداریم و حتی می‌توانیم استادان و متخصصان دنیا را هم در داخل جذب کنیم.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با انتقاد از اینکه “ما هزینه زیادی در آموزش و پرورش دانشمندان کشور انجام می‌دهیم، اما در نهایت یک جوان متفکر را مفت به جهان غرب تحویل می‌دهیم تا برای آنها کار کند” یادآور شد: ما غیر از مهاجرت مغزها، ژن هوشمند را هم با بی توجهی از کشور خارج می‌کنیم و به همین دلیل، نسل آینده ما دچار مشکل می‌شود. ما باید شرایط ارضای علمی جوانان و متفکران با تجربه در کشور را فراهم کنیم و هیچ راهی نداریم جز اینکه در این زمینه هزینه کنیم.
وی ادامه داد: هرکه می‌گوید “برق هسته‌ای کیلووات/ساعتی چند؟” اصلا به مهاجرت توجه ندارد. باید بگوییم هر نیروی انسانی که به خارج می‌رود چند؟ چقدر هزینه شد تا یک مغز کشور، دودستی تقدیم غرب شود؟ ما باید با موضوعات راهبردی بستر انجام کار علمی بالا را فراهم کنیم تا مغزهای کشور بمانند و هم‌افزایی داشته باشند تا موجب شکوفایی ما شود.
**علت پافشاری غرب روی تعداد سانتریفیوژها
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در تشریح علل مخالفت غرب با قدرت موشکی کشور، گفت: اینکه غرب و نظام سلطه به بهانه فناوری هسته‌ای با قدرت موشکی کشور مخالفت می‌کنند، به این علت است که ما اگر در ابعاد هوافضا پیشرفت کردیم، ماهواره‌ها را به صورت بومی و با توانمندی داخل کشور، در مدار قرار خواهیم داد و حتی ماهواره کشورهای دیگر را هم پرتاب خواهیم کرد و اگر این فناوری را به دست آوریم، برای ما ثروت می‌آورد.
عباسی اضافه کرد: غرب با قدرت موشکی ما به این بهانه که در آن کلاهک هسته‌ای گذاشته شود مخالفت میکند، در حالی که در دنیا نظارت وجود دارد و آژانس هم نظارت دارد. ما حتی توانایی این را داریم که آژانس را در نظارت بین‌المللی تقویت کنیم تا جلوی گسترش سلاح را بگیرد. آژانس در سال‌های اخیر خودش مروج تولید و گسترش سلاح بوده است و این در گزارشاتی که آقای آمانو به شورای حکام داده مشهود است، ما به وی قبلا تذکر داده‌ایم که باید از این روش غلط دست بردارد.
رئیس انجمن هسته‌ای ایران در پاسخ به این پرسش که “ما در حال حاضر چه تعداد سانتریفیوژ برای پیشرفت کار نیاز داریم و اگر از یک حدی و تعدادی پایین تر بیاید چه اتفاقی می‌افتد؟” توضیح داد: پافشاری طرف مقابل بر روی تعداد برای چیست؟ ما در یک روند منطقی پیش می‌رفتیم، تعداد سانتریفیوژهای P1 را روی یک اندازه نگه داشته بودیم و می‌رفتیم تا تجربه پیدا کنیم و سانتریفیوژهای نسل جدید را تولید صنعتی کنیم. ما چه آزاری برای جهان داشتیم؟ مقیاس ما مقیاس نیمه‌صنعتی و پایلوت بود و داشتیم تجربه می‌کردیم، بنابراین پافشاری آنها بر کاهش تعداد برای این است که کلا فناوری ما را از کار بیندازند و نگذارند تحقیقات به نتیجه برسد.
وی افزود: من بارها در مصاحبه‌ها گفتم ما به وقت کار می‌کنیم و به میزان پیشرفت خود در بوشهر و دارخوین و میزان نیاز خود سرمایه‌گذاری می‌کنیم. دلیلی ندارد بیش از حد روی سانتریفیوژ پافشاری کنیم. ما باید تعدادی را که معقول می‌دانیم داشته باشیم و ضمن بهینه‌سازی، تحقیقات خود را کامل کرده و در فناوری و ساخت ماشین‌های با SWU بالا رشد بیشتری کنیم. اینکه این موارد را امسال بسازیم یا برای ۴ سال آینده، باید در این مورد خودمان بر مبنای برنامه توسعه کشور تصمیم بگیریم.
**خنثی‌سازی خرابکاری سرویس‌های امنیتی غرب؛ در حسگرهای خلاء ما “مواد منفجره” کار گذاشتند
عباسی با تاکید بر اینکه تعداد سانتریفیوژها باید معقول و منطقی و بر حسب نیاز ما باشد، خاطرنشان کرد: درخصوص تهدیدات غرب برای نابودی تاسیسات ما باید توجه داشته باشیم که آنها هر تلاشی که می‌توانستند برای نابودی ۵ یا ۶ هزار سانتریفیوژ ما انجام دادند و ما باید ضریب امنیتی خود را بالا می‌بردیم که از آنها رودست نخوریم. آمریکایی‌ها در حمله سایبری ناموفق بودند و در جاهایی موفقیت محدودیت داشتند، اما ما بر خرابکاری سایبری آنها غلبه کردیم. در حیطه دیگری خرابکاری صنعتی کردند و پمپ‌ها و مواد معیوب فرستادند، اما ما آنها را کشف و خنثی کردیم، موادمنفجره در حسگرهای خلاء برای ما فرستاده بودند و ما آنها را خنثی کردیم و من گزارش آن را در آژانس دادم.
وی افزود: عقل به انسان می‌گوید در زمان تهاجم باید ضریب اطمینان ایجاد کنیم، لذا ما در برهه‌ای فعالیت خود را افزایش دادیم و فردو را فعال کردیم، چون تحت فشار بودیم. آمریکایی‌ها تهدید به حمله نظامی می‌کردند، بنابراین ما باید فضای محفوظی برای تاسیسات خود فراهم می‌کردیم، در عین حال به مامور آژانس اطمینان کردیم و با آژانس مشکل نداشتیم، اما آنها همکاری‌های ما را پررنگ جلوه نمی‌دهند.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه “مامور آژانس از خطا مبرا نیست، خصوصا که این افراد از کشورهایی هستند که با ما مخاصمه دارند” تصریح کرد: آنها می‌توانند اطلاعات ما را در اختیار سایر کشورهای غربی بگذارند و بهرحال ما این اطلاعات را در اختیار آژانس قرار دادیم و آژانس می‌داند فرایندهای ما در چه عمقی صورت می‌گیرد و با استفاده از GPS با دقت بالا، اطلاعات جغرافیایی ما را هم به دست می‌آورند و حتی از جزئیات اینکه چگونه به ماشین‌های ما گاز داده می‌شود خبر دارند، اشکالات فنی ما را هم می‌دانند و این اطلاعات را در اختیار کشورهای متخاصم می‌گذارند تا آنها قطعات معیوب به ما بفروشند. ولی ما اینها را هم خنثی کردیم.
وی تاکید کرد: آیا خوب بود که بعد از این همه تلاش و خنثی‌سازی خرابکاری‌های غرب و تلاش‌های مذبوحانه آنها ما در موضع ضعف قرار بگیریم و تعطیلی را بپذیریم تا چند دلار به ما پول بدهند؟ ما باید از موضع قدرت مذاکره کنیم.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی خطاب به تیم مذاکره کننده هسته‌ای گفت: توصیه می‌کنم کسی تعداد سانتریفیوژها را پایین نیاورد. این آنها هستند که باید از حماقت‌شان دست بردارند و با ما در نیفتند. چون هرچه درافتادند ما پیشرفت کردیم و این یک درس بزرگ برای مسئولین اجرایی فعلی کشور است که نگاه به درون را در خودشان تقویت کنند تا از مردم جدا نشوند و با اقتصاد مقاومتی شعاری برخورد نکنند.
وی خاطرنشان کرد: آقایان مدام سمینار برگزار نکنند. نمی‌خواهد همایش برگزار کنند و تلویزیون هم مدام از اقتصاد مقاومتی دم بزند. ما باید به جای این کار به متخصصان خود میدان دهیم، چرا که اینها کارهای بزرگتری می‌کنند و باید از فناوری هسته‌ای برای تولید انرژی در آینده استفاده کنیم و به تولید انرژی‌های جدید بپردازیم. هیچ راهی نداریم، جز اینکه در فناوری هسته‌ای خود را تقویت کنیم تا بتوانیم زمینه‌های لازم را برای کسب فناوری‌های جدید و مهم‌تر از آن، خلق فناوری جدید در کشور ایجاد کنیم.
سید میثم رحمتی
منبع : تسنیم
