ظریف در این مصاحبه که ظاهراً قبل از دیدارش با جان کری، وزیر خارجه آمریکا در نیویورک انجام شده در پاسخ به سوال «رابین رایت» خبرنگار نیویورکر درباره اظهارات باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا درباره همکاری نظامی این کشور با کشورهای حاشیه خلیج فارس علیه ایران گفت: «خب، من فکر میکنم عادتهای کهنه، سخت از بین میروند.»
«رابین رایت» همچنین از آقای ظریف درباره اظهار نظری از اوباما که برای جلوگیری از تشدید درگیریها در داخل منطقه، خواستار تعامل با «گروههای معقولتر در داخل ایران» شده بود، پرسید. ظریف گفت: «این چیزی است که من فکر نمیکنم تقسیم کردن ایران به گروههای “معقول” و “غیرمعقول”، نه درست و نه اثربخش است و نه به کسی ربطی دارد. ایالات متحده قبلاً این کار را انجام داده، اما دستاوردی نداشته است.»
«رایت» با یادآوری مصاحبهای از وزیر خارجه ایران در سال ۲۰۱۳ با همین مجله که در آن گفته بود بعد از توافق هستهای روابط بهتر با کشورهای حاشیه خلیج فارس را در اولویت قرار خواهد داد، پرسید: «پایان دادن به این درگیریهای نیابی مستلزم چه کاری است؟»
وزیر خارجه ایران، با بیان اینکه «منطقه، اولویت اول ما است» افزود: «ما میخواهیم از هر فرصتی برای همکاری با همسایگانمان در خلیج فارس همکاری کنیم. ما هم به صورت علنی و هم خصوصی، پیشنهاداتی را برای تعامل و گفتوگو مطرح کردهایم. اما متأسفانه آنها گوش شنوا ندارند.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران، سپس با اشاره به سیاست ایران در قبال عربستان سعودی گفت: «مسئله این نیست که وجود تنش لازم است. ما خویشتنداری را از خیلی وقت پیش آغاز کردیم، وقتی که آنها برای ۸ سال از صدام حسین حمایت کردند، اما او به آنها پشت کرد و هدف حمله قرارشان داد.»
وی ادامه داد: «طی دو سال و نیم گذشته، وقتی که ما وارد مذاکرات هستهای شدیم، سعودیها هر کاری برای تخریب آن مذاکرات، (اعم از) اشباع بازارهای نفتی، انجام دادند و ما خویشتنداری به خرج دادیم. هر چیزی حدی دارد.»
خبرنگار نیویورکر از وزیر خارجه ایران پرسید: «به نظر میرسد توافق هستهای با برخی مشکلات روبرو شده. میتوانید درباره این مشکلات توضیح بدهید؟»
آقای ظریف گفت: «مهمترین مشکل این است که ایالات متحده، بعد از هشت سال متفرق کردن همه با هراسافکنی و وضع جریمههای سنگین علیه کسانی که میخواستند با ایران تجارت کنند، خودش را کنار کشیده است. میلیاردها دلار جریمه علیه موسسات مختلف مالی اروپا وضع شد. ایالات متحده بایستی به بانکهای مختلف میرفت و میگفت گذشتهها گذشته.»
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که چه انتظاری از نتایج دیدارهایش با جان کری، وزیر خارجه ایران دارد هم گفت: «من میخواهم شاهد این باشم که بانکهای اروپایی بدون ترس از اقدام تلافیجویانه آمریکا با ایران وارد معامله میشوند. مسائل زیادی به این موضوع ربط دارند. ما همانطور که تعهداتمان را کامل انجام دادیم، حق داریم به طور کامل هم نفع ببریم. آنها باید پیامی بفرستند مبنی بر اینکه انجام تجارت با ایران، برای آنها هزینهساز نخواهد بود. والسلام. بدون اما و اگر.»
ظریف تأکید کرد: «نظامهای بینالمللی، معاهدات بینالمللی و هنجارهای بینالمللی نه به خاطر خوب بودن هیچکس، بلکه به خاطر منافعی که دارند، رعایت میشوند. اگر چنین نشود (نفعی حاصل نشود)، دوام این توافقنامهها به خطر میافتند.»
وزیر خارجه ایران گفت که توافق هستهای پابرجاست اما هشدار داد در صورتی که یکی از طرفها به آن پایبند نباشد، خاتمه خواهد یافت.
خبرنگار نیویورکر پرسید: «الان آخرین سال حضور اوباما و جان کری در دولت است. شما فکر میکنید یک رئیس جمهور جدید، خواه دموکرات باشد یا جمهوریخواه، چه معنایی در آینده فرایندی خواهد داشت که در دوران دولت اوباما شروع شد؟»
ظریف گفت: «من بیشتر تمایل دارم که این فرایند در دوران دولت اوباما به ثمر بنشیند. اعتقاد من این است که اگر چنین بشود، روسای جمهور آینده ایران و آمریکا، هر دو، محافظت از آن (توافق) و ضمانت ادامه آن را در راستای منافعشان خواهند داد، چون ما عقیده داریم که این توافق خوبی است.»
وی افزود: «بنابراین، تمرکز من این است که ما این توافق را در طول ماههای باقی مانده از دوران جان کری و خودم مستحکم کنیم و اطمینان حاصل کنیم که همه، منافع پایبندی به این توافق را درک میکنند.»
خبرنگار نیویورکر گفت: «آیا شما فکر میکنید که رئیسجمهور بعدی آمریکا – هر کدام از حزبها که برنده شود – احتمال دارد که همین قدر رفتارش دوستانه باشد یا به اندازه رئیسجمهور فعلی علاقهمند به مذاکره باشد؟»
ظریف گفت: «اما بسیاری از مردم در ایران، (رفتار) این دولت (آمریکا) را چندان هم دوستانه نمیبینند.»
وزیر خارجه ایران در پاسخ به این سوال که معمولاً هر چند وقت یکبار با جان کری تعامل میکند گفت: «اغلب اوقات.»
او اضافه کرد که بسته به شرایط ممکن است «دو تا سه بار در روز» با همتای آمریکاییاش تماس حاصل کند.
وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از این مصاحبه به موضوع روابط ایران و آمریکا در طول دو سال و نیم گذشته پرداخت و گفت: «ما امیدوار بودیم که همکاریهای بیشتر بر سر این موضوع بیاعتمادی (بین دو کشور) را از بین ببرد. و من هنوز هم فکر نمیکنم که خیلی دیر باشد. همانطور که رهبر ما سال گذشته گفتند، اگر تجربه مذاکرات هستهای ثابت کنند که آمریکا رویکردش در قبال ایران را عوض میکند – و رویکردش را بر اساس احترام متقابل و منافع قرار میدهد – شانس تغییر وجود دارد.»
ظریف ادامه داد: «اما اگر ایالات متحده بخواهد به سیاستهای خصمانهاش ادامه بدهد، اما مجبوریم به توافق هستهای بچسبیم و تلاش کنیم که آن را سرپا و موثر نگاه داریم. توافق هستهای، هنوز هم میتواند زیربنا باشد و نه سقف. اما این نیازمند اراده سیاسی مثبت از طرف آمریکا است تا روش تکرار گذشتهها و مسیرهای نخنما درباره ایران را کنار بگذارد.»
وزیر خارجه ایران همچنین حکم دیوان عالی آمریکا برای پرداخت حدود ۲ میلیارد دلار به خانوادههای قربانیان بمبگذاری سال ۱۹۸۳ بیروت واکنش نشان داد و گفت: «کل احترامم به دستگاه عدالت آمریکا از بین رفت.»