به گزارش کازرون نگاه ، شهرستان های کازرون، جهرم، مهر، لامرد، گراش، فیروزآباد، لارستان، خنج، فراشبند، داراب، زرین دشت،قیرو کارزین و فسا در استان فارس از کانون های اصلی تولید ارقام مختلف خرما محسوب می شوند که در سایه بی تدبیری، سود تولید خرمای آن ها به جیب دیگران می رود.
از نگاه کارشناسان و فعالان حوزه تولید خرما، توسعه بالنده این بخش از کشاورزی منوط به افزایش مصرف داخلی و توسعه صادرات است که با اتکا به صنایع تبدیلی، محقق خواهد شد.
در این میان، ریشه یابی مشکلات حوزه تولید خرما چند راهکار عملیاتی را از زبان کارشناسان به همراه داشت که برای افزایش مصرف داخلی، خرما در کنار شیر به سبد تغذیه مدارس افزوده شود و محصولات فرآوری شده مانند قند مایع خرما که گزینه بهتری نسبت به شکر است در دستور کار مصرف عمومی در جامعه قرار گیرد.
از سوی دیگر، در صورت اقبال جامعه به این گزینه جایگزین و موثر در سلامت و راهکاری برای جلوگیری از گسترش دیابت در جامعه، این موضوع بار مسوولیت فعالان عرصه صنعت و معدن و جهادکشاورزی را در ایجاد صنایع تبدیلی سنگین تر می کند.
حکایت کمبود و در برخی نقاط، نبود صنایع تبدیلی برای ایجاد ارزش افزوده محصولات کشاورزی استان فارس دامن گیر فعالان حوزه تولید خرما در استان نیز شده است.
به گفته مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، ۱۳ شهرستان از ۲۹ شهرستان استان فارس عرصه تولید خرما هستند و سالانه به طور متوسط ۲۱۷ هزار تن خرما تولید می کنند.
مهدی صادقی گفت: در مجموع ۳۱ واحد فرآوری محصول خرما که مواردی مانند بسته بندی، تولید شیره خرما و … را شامل می شود با ظرفیت ۸۳ هزار تن در استان فعال هستند که اشتغالزایی برای ۵۹۷ نفر را به دنبال داشته است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، ۱۴ انبار محصولات کشاورزی در استان تنها به نگهداری محصول خرما اختصاص دارد که ۱۰۵ نفر را مشغول به کار کرده اند.
شهرستان های کازرون، های ، مهر، لامرد، گراش، فیروزآباد، لارستان، خنج، فراشبند، داراب، زرین دشت،قیرو کارزین و فسا در استان فارس از کانون های اصلی تولید ارقام مختلف خرما محسوب می شوند.
از دیگر سو، خبر می رسد که سود فزاینده تولید خرمای فارس را یک کشور همسایه شرقی با ایجاد ارزش افزوده بر روی این محصول از آن خود می کند. حال آن که توسعه صنایع تبدیلی و صادرات خرمای فارس می تواند به افزایش درآمد باغداران در شرایط خشکسالی منجر شود و از این رو، گامی دو سویه به نفع کشور و باغداران است.
** نیاز صنایع تبدیلی موجود به سرمایه در گردش
در همین حال، واحدهای فعال کنونی در استان فارس در زمینه فرآوری خرما نیز خواهان حمایت هستند. بدون شک فراهم آوردن این چتر حمایتی، اشتغالزایی، رونق منطقه، درآمدزایی و ارزآوری از این ناحیه را به دنبال خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت تعاونی بسته بندی قصب و خرمای فراشبند از جمله شرکت های فعال در حوزه صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی از جمله خرما در استان فارس است.
محسن رحیمی از مسوولان خواست سازوکار بهره مندی صنایع تبدیلی از سرمایه در گردش ارزان قیمت را فراهم آورند.
وی گفت: تزریق به موقع منابع مالی ارزان قیمت می تواند بخش کشاورزی و باغداری فارس را تقویت کند و هم اشتغال پایدار و توسعه صادرات غیرنفتی در این استان را به دنبال داشته باشد.
مدیرعامل شرکت تعاونی بسته بندی قصب و خرمای فراشبند اظهار کرد: تولید خرما سهم ۸۰ درصدی را در اقتصاد منطقه فراشبند و حومه آن دارد و می تواند سالانه افزون بر ۳۵۰ میلیون دلار ارزآوری کند که این امر در گرو تامین سرمایه در گردش ارزان قیمت برای واحدهای بسته بندی و دیگر صنایع تبدیلی است.
رحیمی گفت: از مسوولان تقاضا داریم که با درایت و نگاه دلسوزانه ای که به صنایع، اشتغال و صادرات استان پهناور فارس دارند که بر ما هم پوشیده نیست، کم لطفی های مدیران سابق را ترمیم کنند و ضامن حل مشکلات صنایع تبدیلی استان از جمله این شرکت تعاونی شوند.
** توسعه صادرات و صنایع تبدیلی، کلیدواژه حل مشکلات تولیدکنندگان خرما
سید حسن آقا امیری باغدار فراشبندی نیز خام فروشی را از موانع ایجاد ارزش افزوده محصول خرما عنوان می کند و می گوید: برخی خرمای استان فارس را به کشور پاکستان می برند و آنجا فرآوری می کنند و سپس با بسته بندی و کارتنی که در ایران چاپ شده است به کشورهای اروپایی صادر می کنند و این گونه سود خرمای استان را به جیب می زنند.
آقا امیری اظهار کرد: با توجه به محدود بودن مصرف خرما در کشور در آیین های عزاداری، توسعه صادرات این محصول می تواند کلیدواژه حل مشکلات تولیدکنندگان خرما باشد.
این باغدار فراشبندی گفت: انتظار است که مسوولان دستگاه های متولی و نیز اتحادیه های تعاونی روستایی در سطح کلان کشور و به نمایندگی از باغداران، برای خرمای تولیدی در کشور بازاری بین المللی فراهم کنند.
وی با اشاره به ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی، حوزه تولید و فرآوری خرما را یکی از عرصه هایی دانست که می تواند شکوفایی اقتصادی را در منطقه و کشور به دنبال داشته باشد و از این رو، حمایت مسوولان استان از ایجاد صنایع تبدیلی و فراهم آمدن سازوکارهای صادرات این محصول را خواستار شد.
آقا امیری از نبود زیرساخت های صادرات گندم در استان فارس گلایه کرد و گفت: مصداق هایی را در اختیار دارم که خرمای تولید شده در فراشبند در جنوب کشور به تبریز در شمال غرب کشور بارگیری شده و سپس بار دیگر به بندرعباس در جنوب کشور منتقل شده و به خارج کشور صادر شده است.
وی در ادامه با بیان این که صنایع تبدیلی موجود متناسب با سطح تولید خرما نیست، گفت: بیشتر بسته بندی های خرما در شمار زیادی از صنایع تبدیلی موجود با دست انجام می شود و مکانیزه نیست. تنها هنری که ما داشته ایم این است که ما گونی ۱۰۰ کیلویی خرما را آورده ایم در بسته بندی های کوچک تر دو، سه کیلویی و هشت تا ۱۰ کیلویی به مشتریان عرضه می کنیم.
** راهی جز توسعه صنایع تبدیلی نیست
سخن و درد دل فعالان عرصه تولید خرما را با مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی و بین الملل استانداری فارس در میان گذاشتیم.
حیدر عالیشوندی در این باره به خبرنگار ما گفت: با توجه به وضعیت کمبود منابع آبی در استان فارس راهی جز توسعه صنایع تبدیلی نداریم که بتوان از طریق آن، کارایی و کارآمدی در اقتصاد استان را ایجاد کنیم.
این مقام مسوول با اشاره به سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی گفت: بر اساس این سیاست ها، باید خام فروشی و فروش مواد اولیه محصولات کشاورزی کنار گذاشته شود و با توسعه صنایع تبدیلی به سمت ایجاد ارزش افزوده، بهره وری و تولید ثروت بیشتر گام برداریم.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی و بین الملل استانداری فارس گفت: استانداری فارس مصمم است صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی از جمله خرما که موجب افزایش درآمد مردم منطقه و کشور می شود را توسعه دهد و به طور همزمان، برخی زیرساخت ها مانند سردخانه ها در استان ایجاد شوند تا میوه ها به تدریج وارد بازار شوند و کشاورزان از عرضه گسترده و همزمان میوه متضرر نشوند.
** ویژگی های منحصر به فرد
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس برخی ارقام محصول خرما در این استان مانند کبکاب و شاهانی را در دنیا منحصر به فرد عنوان کرد و گفت: همین امروز خرماهایی از این ارقام که در کازرون فارس بسته بندی می شود در کشور روسیه بازار خوبی دارند.
مهدی صادقی اظهار کرد: این در حالی است که خرمای رقم قصب در ایران و عراق تولید می شود اما در ارقام کبکاب و شاهانی، تولید محصول به کشورمان و به ویژه در استان فارس منحصر است.
وی گفت: می توان با بسته بندی های بهتر و بازاریابی این ارقام منحصر به فرد در کشورهای مقصد مانند آسیای میانه، شرق آسیا و اروپا در مسیر توسعه صادرات این محصول گام برداشت.
این مقام مسوول تایید کرد که کشورهای پاکستان و ترکیه برخی ارقام محصول خرمای ایران را وارد می کنند و با بسته بندی های جدید و متناسب با سلیقه مصرف کنندگان به کشورهای دیگر صادر می کنند و این در حالی است که می توان با ایجاد صنایع تبدیلی و حمایت از صنایع موجود، ارزش افزوده تولید خرما را نیز برای کشورمان به ارمغان آورد.
** قند مایع خرما ظرفیتی برای کمک به سلامت جامعه
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس بر این باور است که با توجه به پایین بودن میزان مصرف سرانه خرما در استان و کشور، راهکارهای حمایت از تولیدکنندگان بخش خرما را در قالب عملیاتی کردن نتایج تحقیقات صورت گرفته و بسته بندی و فرآوری محصول متناسب با ذائقه مصرف کنندگان داخلی و خارجی باید دنبال کرد.
صادقی با اشاره به این که بیشترین واحدهای صنایع تبدیلی فعال در استان فارس در ارتباط با محصول خرما تنها به بسته بندی این محصول می پردازند، گفت: در ارتباط با فرآوری نیز باید گفت که برخی واحدهای ایجاد شده صنعتی مانند تولید قند مایع خرما با استقبال مصرف کنندگان روبرو نشده اند و این موضوع مانعی بر سرراه توسعه این گونه صنایع است.
وی در این باره گفت: در حالی که قند مایع خرما از گلوکز کمتری نسبت به شکر برخوردار است، گزینه مناسبی برای بیماران دیابتی است و علاوه بر آن نتایج مثبتی بر عملکرد دستگاه گوارشی نیز دارد اما بااین وجود قنادی ها و مراکز تولید شیرینی جات از قند مایع خرما استقبالی نکرده اند.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی فارس در ادامه با بیان این که این استان در انجمن خرمای ایران حضور فعال دارد، گفت: با وجود تلاش های صورت گرفته، صنایع تبدیلی خرما با مشکل سرمایه در گردش روبرو هستند و تسهیلاتی که باید به این صنایع اختصاص یابد کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
** ضرورت اختصاص یارانه به حمل و نقل محصولات خاص
صادقی در ادامه گفت: به عنوان نمونه، هم اکنون هزینه حمل یک کانتینر خرما از این استان تا مرز افغانستان ۲۰ میلیون ریال است که به هزینه های تمام شده محصول اضافه می شود.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس گفت: امروز اختصاص یارانه به حمل و نقل برخی محصولات کشاورزی مانند خرما و انجیر که دارای مزیت های نسبی هستند و همچنین صنایع لبنی بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.
وی تبلیغات مصرف محصول خرما در داخل کشور را زمینه ساز افزایش مصرف این محصول در جامعه عنوان کرد و گفت: بخش خصوصی به خوبی در زمینه تبلیغات مصرف خرما در جامعه عمل نکرده است.
صادقی همچنین حضور پررنگ تر بخش خصوصی در حمایت از تحقیقات مراکز علمی را زمینه ساز دستیابی به راهکارهای عملی بهتر برای عرضه محصول خرما به بازارهای داخلی و خارجی دانست و گفت: مصرف کنندگان در دنیای امروز بسته بندی های نامطلوب را نمی پسندد و در این معادلات بسته بندی های سه کیلویی رایج در کشورمان هم عمده محسوب می شود و ا زاین رو باید بسته بندی های ۵۰ تا ۲۰۰ گرمی و دانه دانه خرما نیز در دستور کار واحدهای تولیدی قرار گیرد.
** پیشنهاد اضافه شدن خرما به تغذیه مدارس
این کارشناس در ادامه با اشاره به بهره گیری از شیر در تغذیه مدارس، اضافه شدن خرما به این برنامه کشوری وزارت آموزش و پرورش را در ارتقای سلامت جامعه، ترویج الگوی صحیح تغذیه و حمایت از بخش تولید کشاورزی را پیشنهاد می دهد.
صادقی در این باره گفت: خرما که غذایی کامل محسوب می شود می تواند در مدارس به آینده سازان کشور بیش از پیش معرفی و مصرف آن فرهنگسازی شود.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس این نکته را یادآوری کرد که در صورت برنداشتن گام های درست در عرصه صادرات و افزایش مصرف داخلی، همچنان مشکلات فعلی گریبانگیر تولیدکنندگان خرما خواهد بود.
منبع : ایرنا
