بررسی علل توسعه نیافتگی استان فارس
کازرون نگاه-امان اله دهقانفرد، کارشناس ارشد سیاسی و دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی ایران:
استان فارس طی سال های گذشته با مشکلات عدیده ای در زمینه های اجتماعی ، فرهنگی ، زیست محیطی ، بی کاری بخش عمده ای از جوانان جویای کار و.. مواجه بوده و علی رغم تلاش هایی که به صورت موردی توسط تعدادی از فارسی های با نفوذ در دستگاه های اجرایی ، البته بیش تر با هدفِ رفع محرومیت و پیش رفت زادگاه های خود !، صورت گرفته اما مرکزِ استان و عمده ی شهرستان های ۲۹ گانه ی آن همچنان از معضلات متعددی رنج می برند . اگر چه یکی از مهم ترین علل عقب ماندگی های گذشته و موجود ، همانا عدم استفاده از مدیریت کارآمد بومی و کوچ دست جمعی ! مدیران ارشد جناحی و قومیِ غیر بومی و استقرار « موی رگی » ! هم فکرانِ آنان در تار و پود تصمیم گیری و تصمیم سازی ها بوده در عین حال نباید فراموش نمود که بزرگان ، دل سوزان ، نخبگان ، سرمایه داران ، سرداران و عالمان دینی و دانشگاهی نیز در این ماجرا شریک بوده و قطعا در نگاه نسل حال و آیندگان به یکی از « مقصّران » اصلی قلمداد خواهند شد . در همین راستا و با هدف جلب توجه محافل مذکور و جلوگیری از « واگرایی » های پیش رو ، موارد زیر مورد اشاره قرار می گیرند .
۱- یکی از اتهامات ناجوان مردانه ای که طی سال های گذشته ، ابتدائا توسط طنزپردازنِ بی انصاف و بدخواهان فارس بزرگ و مرکز تمدنی ، تاریخی و زیارتی آن شیراز ، مطرح و سپس از طریق مراکز تبلیغی مانند صدا و سیما و.. دنبال و لباس جدیت به خود پوشاند !؟ ، همانا متصف نمودن مردم خون گرم و ولایت مدارِ فارس به « تن پروری » ، « بی علاقه گی به کسب و کار و کوشش » و.. بوده و با کمال تاسف همین اصل طنازانه به عنوان یکی از عواملِ حضور گسترده ی مدیران دست چندم و جویای نام و نشان کوچنده غیربومی در این استان و عقب ماندگی تاریخی فارسی های بزرگ گردیده است .
۲- نگاه « سهم » خواهانه ی جناح های حاکمِ دولتی به مدیریت ارشد استان و اعزام استان دارانی غیر بومی و بعضا ناآشنا با فرهنگ و مشکلات فارس ، قطعا یکی از علل عقب ماندگی های موجود بوده و بدیهی است نماینده ی ارشدِ سیاسی کاری که علی رغم تهدید به استعفای ۱۸ نماینده ی منتخب استانی ، مخالفت های صریح امامان محترم جمعه و جماعات ، فرماندهان ارشد نظامی و بخش عمده ای از دل سوزان انقلاب و نظام به استان اعزام می شود نه تنها موفقیتی در رفع مشکلات نخواهد داشت بلکه در دوران مدیریت های اندکشان ، بارهای مشکل زایی همچون طرح تجزیه ی غیرکارشناسی شهرستان کازرون و.. را نیز بر دوش مردم بر جای خواهند گذاشت ! .
۳- استان بزرگِ فارس و شهرستان های موجود در آن به عنوان یکی از قدیمی ترین مراکز تاریخی و تمدنی ، با وجهه ی جهانی ، دارای ظرفیت های عظیمی در امور زیر بنایی ، تولیدی و اجتماعی ، پزشکی و گردش گری ، طبیعتا نباید با مشکلاتی همچون بی کاری ، ناامنی و عقب ماندگی های مختلف روبرو باشد ، ضمن آن که فرزندان آن نیز در مدیریت کلان کشوری و بین‌المللی و تبادلات اقتصادی و سرمایه ای نقش زیادی را بر عهده داشته و طبیعی است در صورت بهره برداری از این ظرفیت ها ، بخش عمده ای از محرومیت ها مرتفع و هم گرایی های بیش تری بین مرکز و مناطق اداری آن برقرار خواهد شد .
۴- فارس به عنوان چهارمین استان از نظر « جمعیتی » و « سرزمینی » ، اخیرا کاندیدای تقسیم به چند استان کوچک تر شده و از طرفی جریان های متعددی نیز در همین چارچوب به دنبال « تجزیه » ی غیرکارشناسیِ شهرستان هایی ، مانند کازرون ، به چند شهرستان جدید هستند و طبیعی است یکی از علل اصلی این تقسیم خواهی نیز ضعف مدیریتی و استقرار مدیران[ غیر بومی و بعضا بومیِ ] ناکارآمد و نا آشنا به فرهنگ و ظرفیت های عظیم موجود در نقاط مختلف استانی است . این « تجزیه طلبی » و « سهم خواهی » ها ، که متاسفانه بیش تر نیز رنگ و بوی قومیتی و قبیله گی به خود خواهد گرفت ! ، اگر چه ممکن است در ظاهر موجب جذب بودجه های بیش تر و پیش رفت سریع ترِ مناطق متولد شده گردد در عین حال اما از همین الان بایستی توجه داشت که اختلافات ناشی از تقسیمات احتمالی و درگیری هایی که از دلِ این رقابت ها رخ خواهد داد [ در صورتِ عدمِ اتخاذِ تدابیرِ پیش گیرانه ]برای سال های سال ناامنی ، درگیری و قومیت گرایی را تقویت نموده و مشکلات افزون تری را برای ساکنان آن ها فراهم خواهد نمود .
۵- طی مطالعات صورت گرفته پیرامون استان های « پیش رو » در امکانات و « برخوردار » از توسعه و ملزومات ، مشخص گردیده که یکی از رموز پیش رفت آن ها ، علاوه بر به کارگیری مدیران با تجربه و کاربلد ، همچنین بین مسئولین سیاسی ، فرهنگی ، معنوی ، امنیتی و اجتماعی اشان « اتحاد » و « هم افزایی » های قابل توجهی به وجود آمده و رهبران فکری و جناحی آنان نیز اختلافات را تنها تا مرز منافع استانی ادامه می دهند ! اما از این نقطه به بعد حتی بعضا منافع کشوری [ گر چه این امر خلافِ آرمان های نظام اسلامی است ] را نیز قربانی منافع استانی می کنند ، حلقه ی مفقوده ای که متاسفانه موجب گردیده استان فارس با این همه ظرفیتِ خدادادی ، همچنان در عقب ماندگی های تاریخی خود باقی مانده و مشکلات بیش تری را نیز متحمل گردد .
۶- ظرفیتِ نمایندگانِ مجلس شورای اسلامی در توسعه ی کشوری ، استانی و شهرستانی ، به دلایل مختلفی از جمله حضورشان در کنار مجموعه های تصمیم گیر و تصمیم ساز کشوری و لشکری ، نقشی بی بدیل بوده و طبیعی است که جمع هجده نفره ی وکلای فارس در ترکیب مجلسیان ، امکان انجام اقدامات زیادی را فراهم خواهد آورد که همین مجموعه نیز متاسفانه به دلیل جناح بازی ها ، سیاست زدگی ها ، قومیت گرایی ها و تعصبات شهرستانی و فقدان برنامه ریزی دقیق و منسجم [ علی رغم تشکیل شورای نمایندگان استانی ] تاثیر چندانی در پیش رفت ها و رفع محرومیت ها به دنبال نداشته است .
۷- سال ۱۳۸۸ و هم زمان با فعالیت دیپلماتیک و مسئولیت نگارنده در کشور افغانستان ،اتاق تجارت استان با دعوت از مدیران ۵۰ شرکت تولیدی فارس ، جلسه ای را تنظیم تا در خصوص تشویق آنان برای حضور در بازار پر سود و بکر این کشور ۳۰ میلیونی و زمینه های مشترک سرمایه گزاری و .. تبادل نظر صورت گیرد در آن جلسه ، که بیش از سه ساعت به طول انجامید ، البته اطلاعات جامعی به حضار ارایه و علاوه بر پاسخ به پرسش های حاضران ، همچنین درخواستِ مساعدتِ مدیران دولتی برای بر پایی نمایشگاه محصولات صادراتی استان در کابل و.. نیز مطرح شد که در همین جلسه یکی از حضار ضمن استقبال از این پیشنهاد عنوان داشت :« ما از مدیران دولتیِ غیر بومی هیچ امیدی برای پیش رفت استان نداریم ، به عنوان نمونه هیاتِ تجاری هلندی را با هزینه های خودمان به شیراز آوردیم و قرار شد ۶۰ میلیون دلار در استان سرمایه گزاری نمایند در همین رابطه این افراد پس از جلسه ی خصوصی با جناب استاندار [ غیر بومی ]از حضور در فارس پشیمان شدند و پس از تحقیق مشخص شد که این مدیر ارشد ! آنان را تشویق به انتقال سرمایه به استان خود ! نموده و به نوعی نظر این هیات هلندی را از حضور در فارس منصرف کرده است !؟ » . لازم به یادآوری است که علی رغم تلاش های صورت گرفته اما هیچ اقدامی برای حضور شرکت های فارس در آن کشور صورت نگرفت و در عوض چندین هیات بزرگ تجاری از کرمان ، اصفهان ، خراسان و.. با امضای ده ها قرار داد و فروشِ میلیون ها دلار کالا و.. عازم افغانستان شدند .
با توجه به موارد فوق الذکر و با هدف انسجام بیش تر مردم و مسئولین و لزوم به کارگیری تمام ظرفیت ها برای پیش رفت و توسعه ی استان و رفع دغدغه های بعضا به حقِّ طراّٰحان و دنبال کنندگان تقسیم استان و شهرستان های تابعه ، پیشنهاد می شود ؛
الف)- انتصاب مدیران قوی و دل سوز ، ترجیحا بومی ، و به کارگیری آنان در پست های مدیریتی همچون استان داری ، مدیران کل ، فرمانداران و.. به عنوان « مطالبه ای عمومی » ، توسط همه ی مسئولین و نهادهای مردمی ، مطرح و این مهم طی ملاقات با مسئولین اول نظام به صورت جدی پی گیری و دنبال گردد.
ب)- سران جناح های سیاسی اعم از اصول گرا ، اصلاح طلب ، میانه رو ، مستقلین و… ، برای رضای خدا و خدمت به مردم خوب استان ، حداقل برای یک دوره ی پنج ساله اختلافات را از فضای عمومی به نشست های خصوصی منتقل و اجازه دهند جوٌِ دوستی ، برادری و تلاش عمومی برای استفاده از همه ی ظرفیت ها برای پیش رفت متوازن مرکز و شهرستان های فارس ، به سرانجام رسیده و این استان عزیز به جایگاه اصلی خود در ایران بزرگ و انقلابی نایل گردد .
ج)- بزرگان ، نخبگان ، علما ، متنفذین ، سرمایه داران و صاحبان فکر و اندیشه ای که به فارس و فارسی ها علاقه مند و برای پیش رفت و‌آبادانی آن دل می سوزانند از هر راه مشروع و قانونی که امکان پذیر است آستین همت را بالا زده و دِین خود را به سرزمینِ آبا و اجدادیشان ادا نمایند[با توجه به شناخت موجود از هم استانی های عزیز و در صورت عملیاتی شدنِ این مساله ، قطعا انقلاب بزرگ توسعه ای ، هم در شیراز و هم شهرستان ها و بخش های تابعه ، صورت خواهد گرفت ].
د)- استان فارس یکی از سخت گیر ترین مناطق کشوری در ارایه ی تسهیلات و صدور مجوز برای سرمایه گزاریِ صاحبان سرمایه [داخلی و خارج
ی ] بوده و طبیعی است که اکثر مناطقِ آن از صنایع بزرگ و حتی کوچک بی بهره و مردم ساکن تنها به شغل های کم درآمدی همچون کشاورزی ، دام داری و یا خرید ، فروش و انتقال اجناس و کالاهای خارجی به دیگر مناطق کشور اشتغال پیدا نمایند . در همین رابطه بدیهی است اولین قدم برای توسعه استان ،« تسهیلِ » زمینه های سرمایه گزاری و « تشویق » صاحبان سرمایه ، برای حضور فعالانه در بخش صنایع تولیدی و صادراتی خواهد بود ،
امان اله دهقان فرد
۱۳۹۷/۴/۳۱
